ล่าสุด นายวิวัฒน์ ศัลยกำธร รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พร้อมด้วยนายพิเชษฐ์ วิริยะพาหะ อธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์ ลงพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี เพื่อตรวจเยี่ยมการดำเนินงานของสหกรณ์การเกษตรบ้านลาด จำกัด ซึ่งเป็นสหกรณ์การเกษตรอีกแห่งหนึ่งที่มีศักยภาพในการดำเนินธุรกิจด้านการรวบรวมข้าว เป็นสหกรณ์ขนาดใหญ่ระดับอำเภอ และมีประวัติศาสตร์การก่อตั้งอันยาวนานตั้งแต่ปี 2483 ด้วยสภาพเศรษฐกิจและสังคมของชาวบ้านในอำเภอบ้านลาดในอดีตมีอาชีพทำนา แต่ประสบปัญหาความเดือดร้อนขาดแคลนเงินทุน ต้องไปยืมเงินจากพ่อค้าโรงสี ชาวบ้านร่วมกันหาทางแก้ปัญหาด้วยการจัดตั้งเป็นสหกรณ์ ซึ่งแต่เดิมเป็นสหกรณ์ขนาดเล็ก ๆ 29 แห่งกระจายอยู่ทั่วอำเภอบ้านลาด ต่อมาได้ควบรวมกันและจดทะเบียนเป็นสหกรณ์การเกษตรบ้านลาด จำกัด ในปี 2518
ปัจจุบันสมาชิกสหกรณ์มีอยู่ 9,648 ครอบครัว ยังยึดอาชีพทำนา ทำไร่ ทำสวนมะนาว ปลูกกล้วยหอมทองและเลี้ยงวัว โดยสหกรณ์ทำหน้าที่ส่งเสริมอาชีพการเกษตรให้แก่สมาชิก ตั้งแต่การดูแลสินเชื่อเงินทุน การจัดหาสินค้าปัจจัยการผลิตและสินค้าอุปโภคบริโภค มาจำหน่ายแก่สมาชิกในราคาถูกกว่าท้องตลาด ธุรกิจรวบรวมสินค้าการเกษตรทั้งข้าวและกล้วยหอมทอง ซึ่งข้าวที่สหกรณ์รวบรวมเป็นข้าวพันธุ์พื้นเมืองภาคกลาง ได้แก่ ข้าวพันธุ์ชัยนาทและสุพรรณ ซึ่งล่าสุดสหกรณ์กำลังพัฒนาข้าวของสหกรณ์ให้มีความแตกต่างจากข้าวที่ขายอยู่ในตลาดทั่วไป โดยจะทำข้าว IBM หรือ inclusive Business Model เป็นข้าวที่ทุกคนจะมีส่วนร่วมตั้งแต่เกษตรกรผู้ปลูก สหกรณ์และผู้บริโภค และพัฒนาให้ได้มาตรฐาน GAP และยังได้ส่งเสริมให้สมาชิกหันมาปลูกข้าวพันธุ์กข 43 พื้นที่ประมาณ 300 ไร่ ซึ่งเป็นข้าวที่ทางกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้สนับสนุนให้มีการปลูกเพิ่มมากขึ้น เนื่องจากเป็นข้าวน้ำตาลน้อย เป็นข้าวเพื่อสุขภาพที่ขายได้ราคาดีและเจาะตลาดคนรักสุขภาพและผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานนิยมบริโภค ซึ่งสหกรณ์มีโรงสีแปรรูปข้าวสารกำลังการผลิต 100 ตันต่อวัน
ส่วนการส่งเสริมสมาชิกปลูกกล้วยหอมทองปลอดสารพิษส่งจำหน่ายให้กับสหกรณ์ที่ประเทศญี่ปุ่น เริ่มตั้งแต่ปี 2539 ปัจจุบันสมาชิกกว่า 1,000 ครอบครัว มีอาชีพปลูกกล้วยหอมทอง พื้นที่รวมทั้งหมดประมาณ 2000 ไร่ สหกรณ์รวบรวมกล้วยส่งออกไปยังประเทศญี่ปุ่นปีละ 900 ตัน และส่วนหนึ่งจำหน่ายภายในประเทศผ่านร้านสะดวกซื้ออีก 70-80% ของปริมาณผลผลิตทั้งหมดที่สหกรณ์รวบรวมจากสมาชิก ส่วนที่เหลือเป็นกล้วยตกเกรด ขนาดเล็กและผิวเปลือกไม่สวย สหกรณ์จะนำมา แปรรูปเป็นกล้วยตากพลังงานแสงอาทิตย์
สหกรณ์การเกษตรบ้านลาด จำกัด จึงเป็นสหกรณ์ที่มีศักยภาพในการดำเนินธุรกิจรวบรวมสินค้าการเกษตร ซึ่งนายศิริชัย จันทร์นาค ผู้จัดการสหกรณ์ฯ เปิดเผยว่า สหกรณ์การเกษตรบ้านลาด จำกัด มีความพร้อมดำเนินโครงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานแก่สถาบันเกษตรกรจัดเก็บพืชผลทางการเกษตร หรือโครงการแก้มลิงข้าว ซึ่งพื้นที่ปลูกข้าวของสมาชิกสหกรณ์บ้านลาดมีประมาณ 60,000 ไร่ ผลผลิตข้าวประมาณ 50,000 ตัน แต่สหกรณ์สามารถรวบรวมได้เพียง 10,000 ตัน เนื่องจากขาดปัจจัยพื้นฐานเรื่องโรงอบกับไซโล แต่ถ้าได้รับการสนับสนุนงบกลางปีจากรัฐบาล ก็จะช่วยต่อยอดเติมเต็มให้สมบูรณ์และสามารถช่วยเหลือเกษตรกรได้เต็มที่ และคาดว่าจะสามารถรวบรวมข้าวเปลือกจากเกษตรกรได้เพิ่มขึ้นเป็น 20,000 – 30,000 ตัน ซึ่งจะช่วยชะลอข้าวไม่ได้ออกสู่ตลาดพร้อมกัน และส่งผลเรื่องการบรรเทาปัญหาราคาข้าวไม่ให้ตกต่ำได้ ส่วนข้าวเปลือกที่รวบรวมได้ส่วนหนึ่งสหกรณ์จะนำเข้าสู่กระบวนการแปรรูปเป็นข้าวสารเพื่อจำหน่ายให้สมาชิกและชาวบ้านในพื้นที่ซื้อไปบริโภคในครัวเรือน ปัจจุบันสหกรณ์ผลิตข้าวสารปีละประมาณ 2,000 ตัน
"ก่อนหน้านี้สหกรณ์เคยทำโครงการธนาคารข้าวเปลือกให้เกษตรกรและสมาชิกนำข้าวเปลือกมาฝากไว้ที่โกดังของสหกรณ์ เพราะไม่อยากให้ข้าวเปลือกออกสู่ท้องตลาดในเวลาที่พร้อมกัน ซึ่งข้าวเปลือกในจังหวัดเพชรบุรีจะออกพร้อมกันในเดือนพฤศจิกายน ไม่เกินเดือนมกราคมก็เก็บเกี่ยวจบ ข้าวที่ออกมาพร้อมกัน ถ้าเกษตรกรไม่มีไม่มียุ้งฉางไว้เก็บข้าวเปลือกก็เอามาฝากไว้ หากเกษตรกรรายใดที่ต้องการนำข้าวเปลือกออกเพื่อไปขายก็สามารถทำได้ หรือจะสีแปรสภาพเป็นข้าวสารก็ทำได้เช่นเดียวกัน เพราะปัจจุบันสหกรณ์มีโรงสีบริการสมาชิกอยู่แล้ว ซึ่งเกษตรกรนำข้าวเปลือก 1 ตัน แลกเป็นข้าวสารได้ประมาณ 530 กิโลกรัม ส่วนราคาข้าวเปลือกนั้นในทุกๆ 15 วัน ทางสหกรณ์จะประกาศราคาให้รับทราบ ถ้าราคายังไม่เป็นที่พอใจ เกษตรกรก็สามารถฝากต่อไปได้ ส่วนในช่วงต่อไปในเดือนพฤษภาคม 2561 นี้ สหกรณ์บ้านลาดจะประชุมกลุ่มสมาชิกตามหมู่บ้านกว่า 82 กลุ่ม และจะชี้แจงเรื่องโครงการแก้มลิงรวบรวมข้าวให้สมาชิกได้รับทราบข้อมูลด้วย" นายศิริชัย กล่าว
นายศิริชัย กล่าวเพิ่มเติมว่า ในการดำเนินงานของสหกรณ์บ้านลาดนั้น ที่ผ่านมาได้รับการส่งเสริมจากภาครัฐเป็นอย่างดี โดยเฉพาะการสนับสนุนจากกรมส่งเสริมสหกรณ์ ให้รถเกี่ยวข้าวมาบริการสมาชิก 2 คัน ที่เข้ามาร่วมส่งเสริมการลดต้นทุนการเก็บเกี่ยว และสนับสนุนการทำนาแบบแปลงใหญ่ เช่นเดียวกับการส่งเสริมธุรกิจสหกรณ์ให้เกิดความเข้มแข็งด้วย สิ่งที่อยากให้รัฐบาลสนับสนุนการดำเนินงานของสหกรณ์คือให้ส่งเสริมตลอดห่วงโซ่การผลิต ทำให้ครบวงจรตั้งแต่ส่งเสริมการปลูก การเก็บเกี่ยวรวบรวม การแปรรูป ไปจนถึงการตลาด และเห็นว่ารัฐบาลกำลังเดินมาถูกทางในการสนับสนุนให้สถาบันเกษตรกรเป็นตัวกลางในการทำหน้าที่ส่งผ่านนโยบายและความช่วยเหลือต่าง ๆ ไปสู่ตัวเกษตรกร ทั้งเงินทุน อุปกรณ์เครื่องจักรกล ปัจจัยการผลิตหรือองค์ความรู้ เทคโนโลยีต่าง ๆ เนื่องจากสหกรณ์มีบุคลากรฝ่ายต่าง ๆ ที่ทำหน้าที่ดูแลสมาชิก ซึ่งสหกรณ์มีกลุ่มสมาชิกอยู่ตามหมู่บ้านต่าง ๆ ซึ่งแต่ละเดือนจะมีประธานกลุ่มและเจ้าหน้าที่ของสหกรณ์จะลงพื้นที่ไปประชุม เพื่อติดตามความเป็นอยู่ สอบถามความต้องการและดูแลการประกอบอาชีพให้กับสมาชิกอย่างใกล้ชิด ซึ่งการดำเนินงานของสหกรณ์นับจากนี้ จะทำงานร่วมกับสมาชิกเพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับสหกรณ์เพิ่มขึ้น พร้อมทั้งหันมาดูมิติทางสังคม และรักษาวัฒนธรรมในท้องถิ่นอย่างต่อเนื่อง โดยหัวใจสำคัญของการบริการ จะเน้นการสร้างระบบสวัสดิการให้กับสมาชิกที่เหมาะสมและมีคุณภาพ ทั้งการจัดสวัสดิการค่ารักษาพยาบาล สวัสดิการดูแลผู้สูงอายุ รวมทั้งดูแลด้านเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำให้สมาชิกนำไปลงทุนประกอบอาชีพการเกษตรด้วย
"ที่ผ่านมานายวิวัฒน์ ศัลยกำธร รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้เดินทางมาเยี่ยมชมการดำเนินงานของสหกรณ์บ้านลาด และต้องการสร้างความเข้มแข็งของระบบสหกรณ์ รวมทั้งช่วยหาทางแก้ปัญหาเรื่องการบริการจัดการน้ำในพื้นที่บ้านลาด โดยให้สหกรณ์ถ่ายทอดความรู้แก่สมาชิกหาทางกักเก็บน้ำฝนไว้ใช้ทำการเกษตรโดยที่ไม่ต้องรอความช่วยเหลือจากกรมชลประทานอย่างเดียว หรือการหาทางขุดบ่อน้ำไว้ใช้ยามหน้าแล้ง ส่วนนโยบายรัฐที่เข้ามาสนับสนุนผู้มีรายได้น้อยในส่วนของเกษตรกร ถ้านำมาเข้าสู่ระบบสหกรณ์ เราจะช่วยดูแลส่งเสริมเรื่องอาชีพโดยการส่งเสริมให้ปลูกกล้วยหอมทอง ซึ่งเป็นผลผลิตที่ขึ้นชื่อของอำเภอบ้านลาดควบคู่กันไป และจะมีแบบสอบถามความคิดเห็นความต้องการจากสมาชิกว่าต้องการให้ดูแลส่งเสริมและช่วยเหลืออย่างไรด้านไหนบ้าง จะเป็นการทำตามศาสตร์พระราชาคือระเบิดจากข้างใน สนับสนุนในสิ่งที่เกษตรกรต้องการ โดยสหกรณ์พร้อมจะทำหน้าที่เป็นองค์กรหลักในการดูแลชีวิตความเป็นอยู่ให้กับเกษตรกร" นายศิริชัย กล่าว