“หยิก...ดำ...ตุ๊ด...โง่...บ้า...การรังแก เริ่มหยุดได้ที่ตัวคุณ (Stop Bullying)”

ศุกร์ ๐๗ ธันวาคม ๒๐๑๘ ๑๕:๐๖
2561 นักเรียนมัธยมปลายไทยกระโดดตึกตาย คาดว่าสาเหตุส่วนหนึ่งมาจากการถูกล้อเลียนเรื่องสรีระและการเป็นโรคซึมเศร้า...ยังมีตัวอย่างอีกมากในหน้าข่าวที่ขอไม่กล่าวถึงให้เป็นที่สลดใจไปมากกว่านี้...ประเทศไทยมีสัดส่วนการรังแก (Bullying) ในชั้นเรียนสูง 'อันดับ 2 ของโลก' คิดเป็นร้อยละ 40 รองจากประเทศญี่ปุ่น โดยพฤติกรรมการรังแกที่มีมากที่สุด คือ "การรังแกทางวาจา" เช่น ล้อเลียนให้อับอาย เหยียดหยาม ดูถูกเชื้อชาติหรือผิวพรรณ จากปัญหาดังกล่าว ได้ส่งผลกระทบอย่างลึกแก่ผู้ถูกรังแกทำให้มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคซึมเศร้า ในขณะที่ผู้รังแกจะมีความเคยชินต่อการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล เสี่ยงต่อการก้าวสู่พฤติกรรมอันธพาลและนำความรุนแรงไปใช้ในครอบครัว เกิดเป็นวัฏจักรนี้ต่อเนื่องไป โดยปัญหาหนึ่งที่น่าพึงระวังไปไม่น้อยกว่ากัน คือ มีครูจำนวนมากยังไม่ตระหนักว่าการรังแกกันของนักเรียนในโรงเรียนเป็นปัญหาใหญ่และเมินเฉยต่อเรื่องดังกล่าว

จากปัญหาที่กล่าวในข้างต้นคงทำให้เราต้องย้อนมองว่า "เราปล่อยให้เรื่องนี้เกิดขึ้นในสังคม...จนบางทีกลายเป็นเรื่องตลกขบขัน...ละเลยการไตร่ตรองถึงผลลัพธ์ของการกระทำอย่างถี่ถ้วนได้อย่างไร?" สาเหตุหนึ่งของการรังแกอาจเป็นเพราะสังคมไทยมีรากฐานกรอบความคิดการให้ค่าอย่างแข็งตัว อะไรที่แตกต่างออกไปจะถูกมองว่าเป็นเรื่องผิดปกติ ทั้งที่ตามหลักพื้นฐานแล้ว "ทุกคนควรได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียม ไม่ใช่ถูกประเมินตัดสินจากความต่างดังเช่นที่เกิดขึ้น" ดังนั้นแล้วสิ่งหนึ่งที่สังคมควรให้ความสำคัญ คือ การสร้างความเข้าใจและความตระหนักถึงเรื่องนี้มาตั้งแต่ระบบการศึกษา ทุกคนควรได้เรียนรู้และยอมรับความแตกต่างหลากหลาย มีความเคารพในเพื่อนมนุษย์ทั้งเรื่องเพศ ลักษณะทางกายภาพ เชื้อชาติ สถานภาพทางเศรษฐกิจและสังคม และตระหนักว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญ เมื่อไหร่ที่เห็นการกระทำที่ไม่เป็นธรรม ควรรู้สึกทุกข์ร้อน ออกมาช่วยเหลือ ป้องกัน และเป็นปากเสียงให้แก่ผู้ถูกกระทำ

โดยวิธีการหนึ่งที่สามารถแก้ปัญหาหานี้ได้ง่าย เริ่มต้นจากการเปลี่ยนแปลงในตนเอง แล้วขยับขยายไปสู่การเป็นผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงแก่สังคม (Transformative Leadership) เช่น กลุ่มเพื่อน ชั้นเรียน และที่ทำงาน ฯลฯ คือการ "เรียนรู้ตัวตน ลดการรังแก" ซึ่ง "จงจิต รื่นภาคทรัพย์" โรงเรียนสมุทรปราการ และ "ลัดดาวรรณ เหล่าเกียรติกุล" โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า นนทบุรี ครูแกนนำจากโครงการก่อการครู ส่วนหนึ่งของโครงการผู้นำแห่งอนาคต คณะวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยการสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้นำเสนอวิธีการแก้ปัญหานี้ไว้ในเวที "ครูปล่อยแสง" เมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา

วิธีการของครูทั้ง 2 คือ การใช้การ์ดเกม "Truth Card" ซึ่งผลิตขึ้นเอง เป็นการ์ดโจทย์ต่าง ๆ เช่น อธิบายความรู้สึกจากภาพที่เห็น บอกเล่าความฝัน บอกเล่าสิ่งที่กำลังรอคอย เป็นต้น มาเป็นสถานการณ์ให้แต่ละคนได้ลองพูดคุย เปิดใจรับฟังอย่างลึกซึ้ง (Deep Listening) ห้อยแขวนการตัดสินและเคารพในความคิดเห็นของผู้อื่น เพื่อทำความรู้จักและเรียนรู้ซึ่งกันและกันในมุมที่หลากหลายมากขึ้น มุ่งสู่การตระหนักถึงความเคารพในเพื่อนมนุษย์ในระยะยาวต่อไป ก่อนที่จะให้ทุกคนได้ลองใช้เวลาเผชิญกับคำต่าง ๆ หลายสิบคำที่มักถูกนำมาใช้ "รังแก" ทั้งผ่านทางวาจาและการสื่อสารเป็นตัวหนังสือผ่านทางโลกออนไลน์ เช่น "หยิก...ดำ...ตุ๊ด...โง่...บ้า" คำบางคำอาจเคยเผชิญในฐานะเหยื่อ และคำบางคำอาจสื่อสารออกไปโดยเจตนาและไม่ได้เจตนาที่จะรังแกผู้อื่น หลังจากนั้นจึงให้สะท้อนความคิดและความรู้สึกที่เกิดขึ้นร่วมกัน ก่อนจะเขียนคำที่ส่งผลต่อตัวเองมากที่สุดไม่ว่าในกรณีไหนก็ตามแล้วขยำคำเหล่านั้นทิ้งไปในกิจกรรม เพื่อก้าวข้ามผ่านความเจ็บปวดเหล่านั้นไปด้วยกัน

จากกิจกรรมข้างต้นจะเห็นว่า แก่นหลักสำคัญของการลดการรังแก (Bullying) คือ การเคารพในผู้อื่น และตระหนักถึงผลกระทบจากการกระทำไม่ว่าจะด้วยเจตนาหรือไม่เจตนาที่จะรังแกก็ตาม นอกจากนั้นการเปล่งเสียงความรู้สึกจากภายในของเราออกมา ยังเป็นการสร้างความตระหนักว่าผลกระทบที่เกิดกับผู้ถูกกระทำอาจเป็นเรื่องใหญ่ต่อความรู้สึก ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต และอาจร้ายแรงถึงขั้นไม่สามารถหวนกลับมาแก้ไขความผิดพลาดได้ แม้การกระทำนั้นอาจเกิดขึ้นจากเพียงการหยอกล้อด้วยความสนุกสนานก็ตาม "การรังแก เริ่มหยุดได้ที่ตัวคุณ (Stop Bullying)"

ข่าวประชาสัมพันธ์ล่าสุด

๑๙ เม.ย. บิทูเมน มารีน บริษัทลูก TASCO ลงนามสัญญาต่อเรือขนส่งยางมะตอย เสริมศักยภาพกองเรือ
๑๙ เม.ย. รมว.เกษตรฯ ลุยร้อยเอ็ด ผลักดันโครงการพัฒนาแหล่งน้ำ 3 แห่ง
๑๙ เม.ย. กูรูหุ้นเชียร์ซื้อ PSP เคาะเป้าราคาสูงสุด 8 บ./หุ้น ยอดขายพุ่ง-หนี้ลด ดันกำไรปี 67 ออลไทม์ไฮ ดีล MA สร้าง New S-Curve
๑๙ เม.ย. ข้าวกล้อง-จักรีภัทร พร้อมเต็มร้อย! ประเดิม จูเนียร์จีพี สนามแรก ประเทศอิตาลี
๑๙ เม.ย. กรมประมงขอเชิญร่วมแข่งขันตกปลาชะโด
๑๙ เม.ย. เชลล์ดอน การ์ตูนดังร่วมสาดความสนุกในเทศกาลสงกรานต์
๑๙ เม.ย. สปสช. ติดปีกเทคโนโลยีไอทีด้วยคลาวด์กลางภาครัฐ GDCC ยกระดับบริการบัตรทองรวดเร็วทันสมัย ดูแลสุขภาพคนไทยยุคดิจิทัล
๑๙ เม.ย. GSK ร่วมงาน Re-imagining UK Aging Care Event ของสถานทูตอังกฤษ มุ่งสร้างเสริมภูมิคุ้มกันผู้สูงอายุ
๑๙ เม.ย. เอส เอฟ จับมือ กปน. มอบสิทธิ์ดูฟรีรวม 1,000 ที่นั่ง เพียงใช้ MWA Point ที่ เอส เอฟ!!
๑๙ เม.ย. เตรียมพร้อมนับถอยหลัง 12 ชั่วโมงสุดท้าย! ก่อนเริ่มประวัติศาสตร์ครั้งใหม่ Bitcoin Halving ครั้งที่ 4