เมื่อเราหลีกเลี่ยงไม่ได้ แล้วเราควรทำอย่างไรถึงจะเข้าใจและปลอดภัยจากฝุ่นจิ๋ว PM2.5 กันล่ะ?
ฝุ่นจิ๋วแต่ผลกระทบไม่จิ๋ว
เราอาจควบคุมปัญหาฝุ่นภายนอกบ้านไม่ได้ แต่เราสามารถดูแลการใช้ชีวิตในบ้านของเราให้ปลอดภัยจากฝุ่นได้ ศ.พญ.อรพรรณ โพชนุกูล หรือหมอแอน ผู้อำนวยการศูนย์ความเป็นเลิศทางด้านโรคภูมิแพ้ โรคหืด และโรคระบบหายใจ โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ มาบอกเล่าถึงผลกระทบของปัญหาดังกล่าวให้เข้าใจยิ่งขึ้น"สาเหตุที่ฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 เป็นอันตรายต่อร่างกายก็เพราะว่าเจ้าฝุ่นจิ๋วเหล่านี้มีขนาดเล็กกว่าเส้นผมเสียอีก เล็กจนระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายไม่สามารถกรองได้ เมื่อไม่สามารถกรองได้ ฝุ่นเหล่านี้จึงเข้าสู่ร่างกายเราได้ง่ายเป็นพิเศษ ผ่านการหายใจเข้าไปสู่เส้นเลือด และสามารถแพร่กระจายไปสู่อวัยวะต่างๆ รวมถึงสมอง แถมยังเป็นพาหะนำสารอันตรายต่างๆ เช่น ปรอท โลหะหนัก แคดเมียม ฯลฯ เข้าสู่ร่างกาย ซึ่งสารอันตรายเหล่านี้เองที่เป็นสาเหตุของโรคต่างๆ
ปัญหาสุขภาพจากฝุ่น PM2.5 ไม่ได้ส่งผลกระทบเฉพาะระบบทางเดินหายใจของร่างกายเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อหลายระบบของร่างกาย โดยแบ่งออกเป็นระยะต้นกับระยะปลาย ระยะต้นคือมีอาการเฉียบพลันหรือภายใน 24 ชั่วโมงนับตั้งแต่สัมผัส โดยมีอาการตั้งแต่ทางเดินหายใจส่วนบน ได้แก่ จาม มีน้ำมูก คัดจมูก แสบคอ คันตา ไปจนถึงทางเดินหายใจส่วนล่าง ได้แก่ ไอ แน่นหน้าอก และหอบ หรือมีอาการทางผิวหนัง ได้แก่ คัน ผื่นขึ้น หน้าบวม
ส่วนระยะปลาย คือมีอาการหลังจากสัมผัสฝุ่นละอองเป็นเวลาต่อเนื่องยาวนาน เกิน 5 ปีขึ้นไป โดยอาจนำไปสู่การเกิดโรคมะเร็งปอดได้ และยังส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย จากคนที่ไม่เคยเป็นโรคภูมิแพ้อาจกลายเป็นโรคภูมิแพ้ได้ในอนาคต
และนี่อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้สถานการณ์โรคแพ้อากาศในประเทศไทยยิ่งรุนแรงขึ้น จากการศึกษาพบว่า คนไทยป่วยเป็นโรคโพรงจมูกอักเสบจากภูมิแพ้เป็น "อันดับหนึ่งของเอเชีย" หรือคิดเป็น 46% ของประชากรทั้งประเทศ โดยอาการโรคภูมิแพ้ที่พบในคนไทยมากที่สุด ได้แก่ คัดจมูก รองลงมาคือน้ำมูกไหล จาม และคัน ตามลำดับ ซึ่งกว่า 70% ของผู้ป่วยมีอาการทั้งทางจมูกและทางตา
ไม่เพียงเท่านั้น เด็กเล็กที่ภูมิคุ้มกันร่างกายยังไม่แข็งแรงยิ่งเสี่ยงเป็นโรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจมากกว่าผู้ใหญ่ โดยปัจจุบันเด็กในกรุงเทพมหานครป่วยเป็นโรคจมูกอักเสบถึง 43.6% รองลงมาคือโรคจมูกและเยื่อบุตาอักเสบ ผื่นผิวหนังเรื้อรัง โรคหืด และโรคหืดขั้นรุนแรง ตามลำดับ โดยส่วนมากมักพบผู้ป่วยที่เป็นโรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจในกลุ่มเด็กช่วงอนุบาลจนถึงปฐมวัย
นอกจากนี้ โรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจยังก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพอื่นๆ ตามมา ไม่ว่าจะเป็น อาการแทรกซ้อนต่างๆ เช่น ไข้หวัด หอบหืด ไซนัสอักเสบ เป็นต้น ตลอดจนปัญหาการนอนหลับไม่เพียงพอ อ้าปากหายใจ นอนกรน ไปจนถึงภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ซึ่งส่งผลให้ไม่สามารถทำกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ เรียนไม่รู้เรื่อง หรือทำงานได้ลดลง"
อยู่ในบ้านอย่างไรให้ปลอดภัยจากมลพิษ?
การหลีกเลี่ยงการใช้ชีวิตกลางแจ้งในช่วงนี้เป็นอีกวิธีหนึ่งที่ช่วยลดความเสี่ยงต่อการสัมผัสฝุ่น PM2.5 หรือสวมหน้ากากอนามัยทุกครั้งขณะออกไปข้างนอก หมอแอน แนะนำเพิ่มเติมว่า "ควรอยู่ในบ้านหรืออาคารที่มีเครื่องปรับอากาศ และปิดประตู หน้าต่างให้สนิทเพื่อไม่ให้อากาศภายนอกเข้ามา อีกทั้งควรใช้เครื่องกรองอากาศเพื่อปรับคุณภาพอากาศภายในบ้านให้ดียิ่งขึ้น ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจ เพราะจริงๆ แล้วภายในห้องปิดที่อากาศไม่สามารถถ่ายเทหมุนเวียน ยังพบตัวการสำคัญอื่นๆ ที่กระตุ้นให้เกิดอาการภูมิแพ้ ไม่ว่าจะเป็น ไวรัส แบคทีเรีย สปอร์เชื้อรา ไรฝุ่น ขนและรังแคของสัตว์เลี้ยง เป็นต้น"
ดูแลระบบหายใจให้ห่างไกลมลพิษ
นางรัตนา ชาญนรา ผู้อำนวยการฝ่ายการตลาด บริษัท แอมเวย์ (ประเทศไทย) จำกัด ผู้นำนวัตกรรมเครื่องกรองอากาศระดับโลก กล่าวว่า "การทำความสะอาดบ้านอย่างสม่ำเสมอเป็นพื้นฐานสำคัญในการกำจัดสิ่งปนเปื้อนที่แฝงตัวอยู่ภายในบ้าน ไม่ว่าจะเป็นพื้น ผนัง ชุดเครื่องนอน ผ้าม่าน พรม และถ้าบ้านไหนมีเด็กหรือผู้สูงอายุอาศัยอยู่ด้วยยิ่งต้องใส่ใจความสะอาดเป็นพิเศษ เพราะสิ่งปนเปื้อนต่างๆ ที่อยู่ในอากาศอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคนในครอบครัวได้"
"ล่าสุดแอมเวย์ได้เปิดตัว แอทโมสเฟียร์ สกาย ซึ่งเป็นเครื่องกรองอากาศประสิทธิภาพสูง สามารถขจัดสิ่งปนเปื้อนขนาดเล็กถึง 0.0024 ไมครอน* ที่มีขนาดเล็กกว่าฝุ่นละอองขนาด PM2.5 ถึง 1,000 เท่าได้สูงถึง 99.99% ขจัดสิ่งปนเปื้อนในอากาศได้ 327 ชนิด** เช่น ไวรัส แบคทีเรีย สปอร์เชื้อรา ไรฝุ่น ตลอดจนลดสารเคมีปนเปื้อนในอากาศ 13 ชนิด*** ด้วยการกรอง 3 ขั้นตอน (กรองหยาบ กรองฝุ่น และกรองกลิ่น) ทำงานครอบคลุมพื้นที่ 43 ตารางเมตร และมีอัตราการกรองอากาศสะอาด CADR สูงถึง 300 ลูกบาศก์ฟุตต่อนาที**** พร้อมมาตรฐานรับรองระดับสากลทั้ง Allergy UK, ECARF, AHAM และ EnergyStar
ผสานดีไซน์ทันสมัยพร้อมเทคโนโลยีมากมาย ทั้งแอพพลิเคชั่น Atmosphere Connect ที่ช่วยให้ควบคุมการทำงานของเครื่องกรองอากาศได้ทุกที่ ทุกเวลา ผ่านแอพพลิเคชั่น ตลอดจนตรวจสอบคุณภาพอากาศทั้งในและนอกบ้าน หน้าจอสัมผัส แบบ Capacitive Touch LED และระบบ SMART Automatic Operation ปรับความแรงลมโดยอัตโนมัติตามปริมาณสิ่งปนเปื้อนในอากาศ"
เราอดอาหารได้นาน 5 สัปดาห์ อดน้ำได้นาน 5 วัน แต่เราขาดอากาศหายใจได้เพียงแค่ 4 นาทีเท่านั้น อย่าปล่อยให้คุณภาพชีวิตขึ้นอยู่กับความไม่แน่นอนของคุณภาพอากาศ เพราะเราสามารถเลือกที่จะดูแลและป้องกันตัวเองให้มีสุขภาพดีได้ เพียงแค่ติดตั้งเครื่องกรองอากาศในบ้าน เพื่อให้มั่นใจได้ว่าทุกลมหายใจเข้าออกของทุกคนในครอบครัวจะมีแต่ความสะอาด ปลอดภัยจากสิ่งปนเปื้อน และใช้ชีวิตในบ้านกับคนที่คุณรักได้อย่างคุ้มค่าทุกวินาที
- ทดสอบโดยห้องทดลองอิสระตามมาตรฐาน EN1822 European HEPA ผลทดสอบแบบ Single Pass Efficiency
- ทดสอบโดยห้องทดลองอิสระด้วยวิธีการประเมินด้วยแบบจำลองคอมพิวเตอร์
- ทดสอบโดยปล่อยสิ่งปนเปื้อนที่เกี่ยวข้องทั้งหมดเข้าสู่เครื่องกรองอากาศในสภาพแวดล้อมที่มีการควบคุม
- รับรองมาตรฐานโดย AHAM ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่ www.ahamverifide.org