ในปี 2551 กองทุนสำรองเลี้ยงชีพยังคงขยายตัวต่อเนื่องจากปี 2550 ทั้งในด้านมูลค่าทรัพย์สินสุทธิ จำนวนนายจ้าง และจำนวนลูกจ้างที่เพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม ปัญหาวิกฤติเศรษฐกิจโลกและสถานการณ์การเมืองในประเทศที่ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทยและภาวะการลงทุน เป็นปัจจัยสำคัญที่ชะลอการเติบโตของมูลค่าทรัพย์สินสุทธิและจำนวนนายจ้างที่มีกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ รวมทั้งส่งผลต่อผลการดำเนินงานของกองทุนโดยเฉพาะกองทุนที่ลงทุนในตราสารทุน นอกจากนี้ การชะลอตัวของเศรษฐกิจยังส่งผลกระทบต่อภาคธุรกิจ ทำให้นายจ้างต้องปรับลดต้นทุนของบริษัท โดยในช่วงปลายไตรมาส 4/2551 นายจ้างบางส่วนเริ่มขอปรับลดอัตราการนำส่งเงินสมทบเข้ากองทุน ขณะที่บางส่วนได้ปรึกษาถึงความเป็นไปได้ในการขอหยุดนำส่งเงินเข้ากองทุนเป็นการชั่วคราว แม้ว่าภาพดังกล่าวยังไม่ชัดเจนในไตรมาส 4/2551 แต่คาดว่าจะเริ่มเห็นผลกระทบมากขึ้นในช่วงต้นปี 2552
1. มูลค่าทรัพย์สินสุทธิ
? ปี 2551 มูลค่าทรัพย์สินสุทธิ (NAV) ของกองทุนสำรองเลี้ยงชีพยังคงขยายตัวต่อเนื่องจากปี 2550 โดย ณ สิ้นปี 2551 มูลค่าทรัพย์สินสุทธิอยู่ที่ 465,297 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 5.3% จากปีก่อนหน้า อย่างไรก็ตาม เป็นที่น่าสังเกตว่า เป็นการเพิ่มขึ้นในอัตราที่ชะลอตัวจากปีที่ผ่าน ๆ มา
? สาเหตุหลักที่ทำให้ NAV ณ สิ้นปี 2551 เพิ่มขึ้นในอัตราที่ชะลอตัวลง เนื่องจากมูลค่าตราสารทุนที่ปรับลดลงมากตามภาวะการลงทุนในตลาดหลักทรัพย์ ส่งผลให้ NAV ตั้งแต่ช่วงกลางปีเริ่มปรับลดลงจากเดือนก่อนหน้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเดือนตุลาคมที่ดัชนีตลาดหลักทรัพย์ฯ ปรับลดลงอย่างรุนแรง
2. การจัดสรรเงินลงทุน
? ณ สิ้นปี 2551 กองทุนสำรองเลี้ยงชีพลงทุนในตราสารหนี้มากที่สุด (77.1% ของ NAV) ตามด้วยเงินฝาก (12.7%) และตราสารทุน (7.4%)
? เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2550 พบว่า ตราสารหนี้ยังคงได้รับความนิยมสูงสุด ขณะที่สัดส่วนเงินลงทุนในเงินฝากต่อ NAV เริ่มปรับเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจนตั้งแต่ไตรมาส 3/2551 หลังจากที่ปรับลดลงอย่างต่อเนื่องในปี 2550 สำหรับสัดส่วนเงินลงทุนในตราสารทุนต่อ NAV เริ่มลดลงตั้งแต่ช่วงไตรมาส 2/2551 เนื่องจากมูลค่าของตราสารทุนที่ลดลงมาก การทยอยปรับลดการลงทุนในตราสารทุนจากภาวะตลาดทุนที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการลงทุน และกระจายเงินลงทุนไปในเงินฝากและตราสารประเภทอื่นมากขึ้น
รายละเอียดการลงทุน
ปี 2551
ณ สิ้นไตรมาสที่ 1
ณ สิ้นไตรมาสที่ 2
ณ สิ้นไตรมาสที่ 3
ณ สิ้นไตรมาสที่ 4
มูลค่า
(ล้านบาท)
ร้อยละของ NAV
มูลค่า
(ล้านบาท)
ร้อยละของ NAV
มูลค่า
(ล้านบาท)
ร้อยละของ NAV
มูลค่า
(ล้านบาท)
ร้อยละของ NAV
เงินฝากธนาคาร บัตรเงินฝาก
40,943
9.0%
30,517
6.7%
47,574
10.4%
59,092
12.7%
พันธบัตร ตั๋วเงินคลัง ตราสารหนี้ที่กระทรวงการคลังค้ำประกัน
191,830
42.3%
211,786
46.5%
197,204
42.8%
198,034
42.6%
ตั๋วแลกเงิน ตั๋วสัญญาใช้เงิน
63,912
14.1%
57,723
12.7%
65,892
14.3%
58,869
12.6%
หุ้นกู้
94,250
20.8%
91,037
20.0%
96,424
20.9%
101,808
21.9%
หุ้นสามัญ หุ้นบุริมสิทธิ และใบสำคัญแสดงสิทธิ
52,060
11.5%
51,677
11.3%
44,249
9.6%
34,621
7.4%
อื่น ๆ
10,202
2.3%
12,653
2.8%
9,276
2.0%
12,873
2.8%
รวม
453,197
100%
455,393
100%
460,619
100%
465,297
100%
3. การลงทุนในต่างประเทศ
? ณ สิ้นปี 2551 มีกองทุนสำรองเลี้ยงชีพที่มียอดการลงทุนในต่างประเทศทั้งสิ้น 5 กองทุน คิดเป็นมูลค่า 1,211 ล้านบาท หรือ 0.3% ของ NAV ของกองทุนสำรองเลี้ยงชีพทั้งหมด เป็นการลงทุนในตราสารหนี้ 94.1% และหน่วยลงทุน 5.9% โดยในปี 2551 มูลค่าการลงทุนในต่างประเทศคงค้างลดลง 52.7% จากปีก่อนหน้าจากการปรับลดพอร์ตการลงทุนตั้งแต่ช่วงต้นปีที่ผ่านมา
ปี
มูลค่าการลงทุน
(ล้านบาท)
NAV รวมทั้งอุตสาหกรรม
(ล้านบาท)
มูลค่าเงินลงทุน / NAV
(%)
2547
389
305,462
0.1
2548
348
345,896
0.1
2549
306
390,928
0.1
2550
2,561
441,710
0.6
2551
1,211
465,297
0.3
4. ผลการดำเนินงานของกองทุน (เปรียบเทียบกับตัวชี้วัดของตราสารแต่ละประเภท)
ผลตอบแทน (%)
2547
2548
2549
2550
2551
กองทุนสำรองเลี้ยงชีพทั้งอุตสาหกรรม* (สะสมย้อนหลัง 12 เดือน)
0.9
3.2
4.3
7.9
-0.9
SET Index
-4.2
6.8
-4.7
26.2
-47.6
TBMA ZRR 2 years
0.8
0.2
5.1
6.2
8.0
TBMA ZRR 4 years
0.9
-1.0
5.7
7.6
13.8
อัตราดอกเบี้ยเงินฝากธนาคารประจำ 1 ปี ที่กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ
พึงได้รับวงเงิน 1 ล้านบาท เฉลี่ยของ 4 ธนาคารพาณิชย์
0.56
1.15
4.24
2.86
2.48
หมายเหตุ: *ตัวเลขผลตอบแทนของกองทุนสำรองเลี้ยงชีพเป็นตัวเลขที่แสดงเพื่อให้เห็นภาพรวมของกองทุนสำรองเลี้ยงชีพเท่านั้น ไม่สามารถนำไปอ้างอิงเพื่อเปรียบเทียบกับผลตอบแทนของกองทุนสำรองเลี้ยงชีพกองใดกองหนึ่งได้ เนื่องจากแต่ละกองทุนมีนโยบายการลงทุน (ประเภทหลักทรัพย์และสัดส่วนการลงทุน) ที่แตกต่างกัน ผลตอบแทนของแต่ละกองทุนจึงควรเปรียบเทียบกับ benchmark ที่จัดทำขึ้นเฉพาะกองทุนนั้น ๆ
ทั้งนี้ ในปี 2551 กองทุนสำรองเลี้ยงชีพนิยมลงทุนในตราสารหนี้ระยะสั้น (ไม่เกิน 2 ปี) เพื่อลดความเสี่ยงจากการผันผวนของตลาด
5. การส่งเงินและจ่ายเงินออกของกองทุน
หน่วย: ล้านบาท
เงินนำส่งเข้ากองทุน
2547
2548
2549
2550
2551
เงินสะสม
20,219
25,583
29,030
34,411
42,329
เงินสมทบ
24,187
35,172
34,647
40,954
49,576
รวม
44,406
60,755
63,677
75,365
91,905
% เปลี่ยนแปลงจากปีก่อนหน้า
44.3%
36.8%
4.8%
18.4%
21.9%
เงินจ่ายออกจากกองทุน
2547
2548
2549
2550
2551
เงินจ่ายคืนสมาชิก
22,846
27,479
28,630
39,528
53,864
เงินจ่ายคืนนายจ้าง
957
3,596
1,708
1,563
2,145
รวม
23,803
31,075
30,338
41,091
56,009
% เปลี่ยนแปลงจากปีก่อนหน้า
52.7%
30.6%
-2.4%
35.4%
36.3%
6. จำนวนนายจ้าง จำนวนลูกจ้าง และจำนวนกองทุน
? ณ สิ้นปี 2551 มีนายจ้างที่มีกองทุนสำรองเลี้ยงชีพทั้งสิ้น 9,101 ราย เพิ่มขึ้น 11.2% จากปีที่ผ่านมา
? ณ สิ้นปี 2551 มีจำนวนลูกจ้างทั้งสิ้นประมาณ 2.1 ล้านคนเพิ่มขึ้น 7.2% จากปีที่ผ่านมา
? ณ สิ้นปี 2551 มีจำนวนกองทุนสำรองเลี้ยงชีพทั้งสิ้น 511 กองทุน ลดลงจากปีก่อนหน้า 2 กองทุน สาเหตุเนื่องจากการยกเลิกกองทุนเดี่ยวเพื่อเข้าร่วมกองทุนหลายนายจ้าง (pooled fund)