ดร.สุทธิพร ชีวสาธน์ รองผู้ว่าการวิจัยและพัฒนาด้านพัฒนาอย่างยั่งยืน วว. ชี้แจ้งว่า วว. ได้รับมอบหมายจากกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีจัดทำโครงการยกระดับผลิตภัณฑ์โอทอป โดยจะพัฒนาผลิตภัณฑ์เซรามิกและเครื่องปั้นดินเผาและบรรจุภัณฑ์ชุมชน 4 ประเภท ได้แก่ เครื่องเบญจรงค์ เครื่องปั้นดินเผาประเภทเออร์เทินแวร์ หรือดินแดง เครื่องปั้นดินเผาสำหรับตกแต่งบ้านและสวน เครื่องปั้นดินเผาประเภทวัสดุ เครื่องปั้นดินเผาประเภทวัสดุก่อสร้าง ทั้งด้านกระบวนการผลิต รูปแบบผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์ เพื่อพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการโอทอป ให้สามารถผลิตสินค้าที่มีคุณภาพสม่ำเสมอและมีความพร้อมที่จะแข่งขันได้ ตลอดจนสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างผู้ประกอบการชุมชน เพื่อให้เกิดการเรียนรู้และพัฒนาอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน
การพัฒนาและยกระดับผลิตภัณฑ์โอทอปเซรามิกและเครื่องปั้นดินเผา มีพื้นที่เป้าหมายดังนี้ ภาคเหนือ (แพร่ น่าน) ภาคกลาง (นครสวรรค์) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (นครราชสีมา สกลนคร) จะดำเนินการในรูปแบบการให้ความรู้และคำแนะนำโดยใช้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในการแก้ปัญหาการผลิต และสร้างมาตรฐานให้แก่ผลิตภัณฑ์ โดยจะช่วยพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์และบรรจุภัณฑ์ให้สามารถสร้างมูลค่าเพิ่ม และสามารถป้องกันความเสียหายแก่ผลิตภัณฑ์จากการขนส่งได้ พัฒนากระบวนการผลิตเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การจัดหาและพัฒนาวัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็นต่อกระบวนการผลิต จัดผู้เชี่ยวชาญหลายสาขาที่เกี่ยวข้องถ่ายทอดเทคนิคด้านการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตผลิตภัณฑ์เซรามิก การพัฒนาบรรจุภัณฑ์จากวัสดุในท้องถิ่น รวมถึงความรู้ด้านการออกแบบบรรจุภัณฑ์ แก่บุคลากรของกลุ่มโอทอป เพื่อเพิ่มศักยภาพของผู้ผลิตชุมชนให้สามารถแข่งขันในตลาดได้
การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ มีพื้นที่เป้าหมายดังนี้ ภาคเหนือ (เชียงใหม่ เชียงราย ลำปาง) ภาคกลาง (กรุงเทพ ราชบุรี สมุทรสาค นนทบุรี) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (นครราชสีมา) จะดำเนินการในรูปแบบการสร้างเครือข่ายระหว่างผู้ผลิตชุมชนในส่วนภูมิภาคให้มีส่วนร่วมในการพัฒนาผลิตภัณฑ์และบรรจุภัณฑ์ โดยใช้ผู้เชี่ยวชาญหลายสาขาที่เกี่ยวข้องกับการสร้างศักยภาพของผู้ผลิตชุมชนให้สามารถแข่งขันในตลาดได้ จัดฝึกอบรม ถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการตลาด ด้านเทคโนโลยีการพัฒนาผลิตภัณฑ์และพัฒนากระบวนการผลิต และอบรมแนวคิดในการปรับปรุงบรรจุภัณฑ์ ผลักดันให้เกิดเครือข่ายความร่วมมือระหว่างกลุ่มผู้ผลิตชุมชน เพื่อให้ความช่วยเหลือแนะนำการปรับปรุงผลิตภัณฑ์ชุมชนระหว่างกันของเครือข่ายต่างๆ ในแต่ละหมวดผลิตภัณฑ์ชุมชนทั้ง 5 หมวดผลิตภัณฑ์ (อาหาร เครื่องดื่ม ผ้า และเครื่องแต่งกาย ของใช้ที่ระลึก และสมุนไพรที่ไม่ใช่อาหาร) เพื่อให้ความช่วยเหลือแนะนำการปรับปรุงผลิตภัณฑ์ชุมชนระหว่างกันของเครือข่ายต่าง ๆ
“…แม้ปัจจุบันผลิตภัณฑ์เซรามิกและเครื่องปั้นดินเผาโอทอป จะได้รับความนิยมในระดับหนึ่งโดยที่มีจุดขายเรื่องความเป็นเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่น ความมีฝีมือของช่างปั้น และลวดลายที่วิจิตรแบบไทยก็ตาม แต่ยังไม่เพียงพอที่จะผลักดันให้ผลิตภัณฑ์เป็นที่ยอมรับได้ในระดับของสากลได้ เนื่องจากคุณภาพของผลิตภัณฑ์ ที่ยังไม่ได้มาตรฐาน ในการผลิตมีการเกิดของเสียมาก ทำให้ต้นทุนสูง รูปแบบที่ยังไม่หลากหลายที่สามารถดึงดูดใจของผู้ซื้อในแต่ละกลุ่ม ทำให้กลุ่มโอทอปเครื่องปั้นดินเผาขาดโอกาสในการขายสินค้าในกลุ่มลูกค้าที่หลากหลาย
ดังนั้นการส่งเสริมจากภาครัฐในการนำเทคโนโลยีเข้าไปช่วยด้านการผลิต และให้ความรู้แก่ผู้ผลิต เกี่ยวกับการควบคุมคุณภาพ และให้ความรู้เรื่องรูปแบบที่เป็นสากล ผสมผสานกับความเป็นเอกลักษณ์ของเครื่องปั้นดินเผาในแต่ละท้องถิ่น จะทำให้ผลิตภัณฑ์เป็นที่ยอมรับมากขึ้นและสามารถส่งออกได้ ประกอบกับการส่งเสริมด้านการขาย เช่น การใช้บรรจุภัณฑ์ จะช่วยในด้านการขนส่งสินค้า สร้างความน่าสนใจของผลิตภัณฑ์ ซึ่งจะเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มในตัวผลิตภัณฑ์ให้เป็นที่ต้องการมากขึ้น”ดร.สุทธิพร ชีวสาธน์ กล่าว
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมโครงการ ได้ที่ ศูนย์การบรรจุหีบห่อไทย วว. (การพัฒนาบรรจุภัณฑ์) โทร. 0 2579 1121-30 ต่อ 3101 และฝ่ายนวัตกรรมวัสดุ วว. (การพัฒนาเซรามิกและเครื่องปั้นดินเผา) โทร. 0 2577 9000 ในวันและเวลาราชการ www.tistr.or.th หรือที่ E-mail : [email protected]