"นายอภิชาติ โตดิลกเวชช์" อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชน เผยว่า ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) คือ ข้อมูลที่แสดงถึงลักษณะของสังคมไทยที่พึงประสงค์ตามเกณฑ์มาตรฐานของเครื่องชี้วัดว่า อย่างน้อยคนไทยควรจะมีระดับความเป็นอยู่ไม่ต่ำกว่าระดับไหน ในช่วงระยะเวลาหนึ่งๆ ซึ่งมีเกณฑ์ชี้วัด 5 ด้าน 30 ตัวชี้วัด ประกอบด้วย ด้านสุขภาพ ที่อยู่อาศัย การศึกษา รายได้ และค่านิยมไทย โดยข้อมูลดังกล่าวจะทำให้ประชาชนสามารถทราบได้ด้วยตนเองว่าในขณะนี้คุณภาพชีวิตของตนเอง ครอบครัว รวมไปถึงหมู่บ้านอยู่ในระดับใด มีปัญหาที่จะต้องแก้ไขในเรื่องใดบ้าง เป็นการส่งเสริมให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาตนเอง ครอบครัว และสังคม อันเป็นนโยบายสำคัญในการพัฒนาชนบทของประเทศ
ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐานนี้กรมการพัฒนาชุมชนทำการจัดเก็บมากว่า 30 ปีแล้ว เราได้ทำการเก็บข้อมูลอย่างต่อเนื่องมาทุกปี โดยมีพัฒนากรและผู้นำ อช. รวมถึงหน่วยงานภาคีในพื้นที่ที่เกี่ยวข้องได้ร่วมกันจัดเก็บข้อมูล สำหรับปีนี้เราเก็บข้อมูลได้มากกว่า 12 ล้านครัวเรือน ซึ่งการจัดเก็บและประเมินผลได้ดำเนินการเสร็จเรียบร้อยแล้ว กล่าวคือ มีตัวชี้วัดที่ผ่านเกณฑ์สูงสุด 3 อันดับแรก คือ คนสูงอายุได้รับการดูแลจากคนในครัวเรือน หมู่บ้าน/ชุมชน หรือภาครัฐ ถือเป็นอันดับ 1 ในภาพรวมของประเทศ อันดับที่ 2 คือเรื่องของการศึกษา เด็กที่อายุ 6-14 ปี ได้รับการศึกษาภาคบังคับ 9 ปี และอันดับที่ 3 คือเรื่องของการให้วัคซีน เด็กแรกเกิดจนถึง 12 ปี ได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรค และในขณะที่ตัวชี้วัดซึ่งตกเกณฑ์ จะเป็นตัวบ่งบอกให้เราทราบว่าอะไรยังต้องปรับปรุงอีกบ้าง อย่างกรณีเด็กที่ผ่านการศึกษาภาคบังคับแล้วได้เรียนต่ออันนี้ยังถือว่าน้อย หรือเด็กแรกเกิดจนถึง 6 เดือน ได้รับนมแม่ก็ยังอยู่ในเกณฑ์ที่ต่ำอยู่ และข้อมูลกว่า 12 ล้านครัวเรือนที่จัดเก็บนี้จะเป็นข้อมูลสำหรับการสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน ซึ่งข้าราชการในสังกัดกรมการพัฒนาชุมชน ได้ยึดถือหลักการที่ว่า ระเบิดจากข้างใน ด้วยการนำ ข้อมูล จปฐ. ไปใช้ในการวิเคราะห์ศักยภาพชุมชน และแก้ไขปัญหาของชุมชน เป็นต้นเรื่องให้พัฒนากรจัดทำเวทีประชาคมในหมู่บ้าน ให้ชาวบ้านได้เห็นถึงภาพรวมของชุมชนตนเอง วิเคราะห์การแก้ไขปัญหาชุมชน ตลอดจนแนวทางการพัฒนาชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ และต่อยอดเป็นแผนชุมชนที่นำไปกำหนดเป็นงบประมาณเพื่อนำไปพัฒนาชุมชนต่อไป
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย จึงขอเชิญชวนหน่วยงานภาคี และส่วนราชการอื่นๆ ที่ต้องการนำ ข้อมูล จปฐ. ไปใช้ในการพัฒนาในส่วนที่เกี่ยวข้อง สามารถติดต่อขอข้อมูลได้ที่กรมการพัฒนาชุมชน ศูนย์สารสนเทศเพื่อการพัฒนาชุมชน โทร. 0 - 2141 -6047 หรือทางเว็บไซต์ www.cdd.go.th