โรคมะเร็งเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญของทุกประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย โดยมะเร็งปอดพบมากเป็นอันดับ 2 ในประเทศไทยและเป็นโรคที่มีอัตราการเสียชีวิตสูง ที่มักไม่มีสัญญาณเตือนในระยะแรก สาเหตุที่สำคัญของมะเร็งปอดถึงร้อยละ 80 - 90 คือ การสูบบุหรี่ ดังนั้นมะเร็งประเภทนี้ จึงสามารถป้องกันได้ ส่วนสาเหตุอื่น ๆ ได้แก่ การสูดดมควันบุหรี่ที่ผู้อื่นสูบ การต้องสูดดมฝุ่นแร่จากโรงงานอุตสาหกรรม รวมถึงมลพิษในอากาศเป็นระยะเวลานาน
สำหรับผู้ที่สงสัยว่าตนอาจเป็นมะเร็งปอดนั้น แพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ให้ข้อสังเกตุว่า "หากมีอาการไอเรื้อรัง ไอแห้ง ไอเป็นเลือด เสียงแหบ เจ็บหน้าอก หอบ เหนื่อย ในบางครั้งอาจจะมีอาการอื่นร่วม เช่น น้ำหนักลด เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย แบบนี้ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน"
การตรวจคัดกรองมะเร็งปอดจึงมักทำในคนที่สูบบุหรี่ซึ่งจัดเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงเป็นหลัก แต่เป็นที่น่าสนใจว่า ในปัจจุบันเริ่มมีผู้หญิงจำนวนมากที่ไม่เคยสูบบุหรี่และไม่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น ไม่มีคนใกล้ชิดสูบบุหรี่ แต่ก็เป็นมะเร็งปอด ดังนั้นการเน้นการตรวจคัดกรองแต่เฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยงสูงเท่านั้นอาจไม่เพียงพอ เพราะทำให้ไม่ได้ตรวจและไม่พบผู้ป่วยมะเร็งปอดระยะเริ่มต้นในกลุ่มนี้
ในปัจจุบันการตรวจคัดกรองมะเร็งปอด นอกจากการถ่ายภาพรังสีทรวงอกแล้ว สามารถทำได้ด้วยการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์แบบใช้ปริมาณรังสีต่ำ หรือ low-dose computed tomography (low-dose CT) ซึ่งเป็นการตรวจที่ใช้ปริมาณรังสีน้อยและใช้วิธีการถ่ายภาพสามมิติที่ให้ความละเอียดมากกว่าการถ่ายภาพรังสีทรวงอกทั่วไป
การป้องกันมะเร็งปอดนั้น นอกจากจะไม่สูบบุหรี่และหลีกเลี่ยงการได้รับสารพิษจากสิ่งแวดล้อมแล้ว การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อยวันละ 30 – 40 นาที รับประทานผักและผลไม้ให้เพียงพอ เน้นทานอาหารที่มีวิตามินซีและอีสูง รวมถึงการถ่ายภาพรังสีทรวงอกในการตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี ก็ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันมะเร็งได้เป็นอย่างดี และเนื่องในวันงดสูบบุหรี่โลก (World No Tobacco Day) ซึ่งตรงกับวันที่ 31 พฤษภาคม ของทุกปี หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนให้ความสำคัญสนับสนุนการรณรงค์ต่อต้านการสูบบุหรี่ และย้ำเตือนให้ผู้สูบบุหรี่ทราบถึงพิษภัยและโรคร้ายต่างๆ ที่เกิดจากการสูบบุหรี่ ดังนั้นพวกเราทุกๆ คนควรร่วมมือร่วมใจกันในการรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ และให้กำลังใจแก่ผู้สูบบุหรี่ เพื่อให้เขาเกิดแรงบันดาลใจ ในการลด ละ เลิก การสูบบุหรี่ในที่สุด
เรียบเรียงโดย โรงพยาบาลเซ็นทรัลเยนเนอรัล
http://www.cgh.co.th