ฟุตบอลโลก หรือชื่ออย่างเป็นทางการคือ FIFA World Cup เป็นการแข่งขันฟุตบอลระดับนานาชาติที่สำคัญที่สุดในโลก และมีผู้ชมมากที่สุดในโลก จัดการแข่งขันโดย ฟีฟ่า (Federation Internationale de Football Association, FIFA) การแข่งขัน ฟุตบอลโลก 2018 (Football World Cup 2018) รอบสุดท้ายที่ประเทศรัสเซีย ระหว่างวันที่ 14 มิถุนายน ถึง 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 (ค.ศ. 2018) สำหรับประเทศไทย บริษัท ทรูวิชั่นส์ กรุ๊ป จำกัด ผู้ได้รับลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสด "ฟีฟ่าเวิร์ลคัพ 2018" ในประเทศไทยอย่างเป็นทางการได้รับลิขสิทธิ์
เครือข่ายพนันร่วมกับเครือข่ายเด็กและเยาวชน 3 องค์กร ได้แก่ เครือข่ายเด็กรุ่นใหม่ไม่พนัน , สภาเด็กและเยาวชนแห่งประเทศไทย และสถาบันยุวทัศน์ แห่งประเทศไทย เปิดเผยผลการสอดส่อง "การเฝ้าระวังแจ้งเหตุการโฆษณาพนันฟุตบอลออนไลน์ ผ่านสื่อออนไลน์และวิทยุโทรทัศน์" ในมหกรรมกีฬาฟุตบอลโลก ปี 2018 ที่ประเทศรัสเซีย
นายพงศ์ธร จันทรัศมี ผู้จัดการศูนย์ข้อมูลนโยบายสาธารณะการลดปัญหาจากการพนัน มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ ตัวแทนเครือข่ายรณรรงค์แก้ไขปัญหาการพนัน กล่าวว่า การเฝ้าระวังแจ้งเหตุการโฆษณาพนันฟุตบอลออนไลน์ได้รับความร่วมมือจากเยาวชนและเจ้าหน้าที่กรมกิจการเด็กและเยาวชนทั่วประเทศ ช่วยกันเฝ้าจับตาดูสื่อ เพราะปัญหาการพนันนั้น มีความรุนแรงมาก โดยจะเฝ้าระวังต่อเนื่องตลอดเทศกาลฟุตบอลโลก ทั้งสื่อออนไลน์สื่อวิทยุโทรทัศน์ และสื่อหนังสือพิมพ์ จนจบการแข่งขัน และสรุปผลการเฝ้าระวังสื่อนี้ แล้วนำเสนอสำนักงานตำรวจแห่งชาติ เพื่อติดตามการดำเนินงานในทางกฎหมายต่อไป
โดยในสัปดาห์แรก เครือข่ายพนัน ได้สอดส่องเฝ้าระวังสื่อออนไลน์ ด้วยการใช้คีย์เวิร์ด คำสำคัญ เพื่อค้นหาข้อมูล เช่น คำว่า พนันบอล แทงบอล ประกอบกับคำว่า รับแทงพนัน รับแทงฟุตบอล การพนัน ควบคู่กับคำว่า ฟุตบอลโลกในการสืบค้นหาเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาการพนัน ในช่วงของสัปดาห์แรกของการแข่งขันฟุตบอลโลก
เว็บไซต์สื่อพนัน พบว่า มี 153 เว็บไซต์ (ภาษาไทย) ที่มีเนื้อหาเกี่ยวข้องส่งเสริมกิจกรรม ธุรกิจ และโฆษณาให้มีการเล่นพนันฟุตบอล โดยในที่นี้ มีเว็บไซต์ 142 เว็บที่รับเล่นรับแทงพนันโดยตรง โดยเจ้าของเว็บจะลงข้อมูลรับแทงพนัน ผ่านเบอร์ติดต่อโทรศัพท์มือถือ หรือ บัญชีไลน์ (ไลน์ไอดี) ด้วยการชักชวนให้เปิดบัญชีธนาคาร และได้รับรหัสสมาชิกเพื่อโอนเงินสำหรับการแทงพนัน
ตัวอย่างเว็บไซต์ 20 อันดับเว็บไซต์ ที่ "ถูกแสดงผลจากการค้นหา" ในเว็บไซต์กูเกิ้ล คือ sbobet, mm88th, sbobet24hr, sbobet888, sbobetstep, fifa555, UFABET ufa007, sboibc888, betway88, bettingtop10, Maxbet.co, vegus69, sportonlinethai, mm88new, sbobet24hr, mm88rich, mm88bet, vegus567, zeanhot, copa69 เป็นต้น
ด้านสื่อสังคมออนไลน์
ทวิตเตอร์: พบว่า มี 50 บัญชี ที่เป็นคนไทยหรือใช้ภาษาไทย ในการโฆษณาสื่อสาร ชักชวนให้แทงพนันผ่านระบบออนไลน์ (รับแทงตรงหรือผ่านเว้บไซต์)
เพจเฟซบุ๊ก: พบว่า มี 50 เพจเฟซบุ๊กที่มีการโฆษณา ชักชวนให้เล่นแทงพนันฟุตบอลผ่านระบบออนไลน์ ทั้งผ่านตัวเว็บเอง หรือ ผ่านแอดมินในระบบ ซึ่งมีเจ้ามืออยู่ภายใน และพบทั้งเพจสาธารณะ และ เพจกลุ่มปิด
ไลน์ไอดี: พบว่า มี 50 บัญชีไลน์ไอดี ที่มีการชักชวน โฆษณา เนื้อหา หรือบางบัญชีมีการรับแทงพนันโดยตรง โดยเนื้อหาที่ทวีตนั้นมีการชักชวนให้ไปแทงพนันและเบิดบัญชีสมาชิก
ในการเฝ้าระวังสื่อออนไลน์ พบข้อห่วงกัลวลที่สำคัญ คือ (1) การเข้าถึงเว็บไซต์และสื่อที่รับเล่น แทงพนันฟุตบอล ผ่านสื่อออนไลน์ นั้นสามารถกระทำและเข้าถึงได้ง่ายดายมาก เพียงแค่ใช้คำค้นหาในเว็บไซต์เท่านั้น เด็กและเยาวชนสามารถที่จะเข้าถึงเว็บไซต์ และบัญชีสื่อสังคมเหล่านั้นได้เพียงแค่ปลายนิ้ว และ (2) การโฆษณา ชักชวนแทงพนัน เป็นกิจกรรมที่เสมือนว่าไม่สนใจกฎหมายและเจ้าหน้าที่ตำรวจ เนื่องจาก ทั้งเพจเฟซบุ๊ก เว็บไซต์ ไลน์ไอดีของบรรดานักพากย์ฟุตบอล นักข่าว คอลัมนิสต์กีฬา ต่างก็ใช้ไลน์ไอดีของตนเอง เป็นช่องทางในการชักชวนผู้คน มาสมัครเป็นสมาชิก และให้ข้อมูลอัตราต่อรอง ทีเด็ด และชักชวนเปิดบัญชีแทงพนันบอลอย่างโจ่งแจ้งตรงไปตรงมา
นายพงศ์ธร อธิบายว่า ความน่ากังวลของปัญหาการพนันฟุตบอลออนไลน์ คือ เว็บไซต์การพนันบอลที่มีจำนวนมาก และค้นหาได้ง่ายจากกูเกิ้ล ซึ่งเว็บไซต์เหล่านี้เสมือนเป็นหน้าร้าน หรือ โต๊ะบอลรับแทงพนันที่เปิดออนไลน์ 24 ชั่วโมงต่อวัน ตลอด 7 วัน ต่อสัปดาห์ เมื่อเข้าไปตรวจสอบเว็บไซต์เหล่านี้ จะพบว่ามีเนื้อหาอัตราต่อรองคู่แทงพนันฟุตบอลโลก และฟุตบอลลีกประจำมากมายในในและต่างประเทศ ข้อมูลเกี่ยวกับช่องทางการรับแทงเปิดบัญชีเล่นพนัน หลายเว็บเป็นเว็บข่าวสารกีฬาชื่อดังที่มียอดคนอ่านเป็นแสนคนต่อวัน มีโฆษณาจากบ่อนพนันต่างประเทศ และที่น่าตกใจ คือ พบว่ามีเกจิ เซียน นักพากย์บอลหรือ ผู้สื่อข่าวกีฬาชื่อดังหลายท่าน เช่น "ผู้ที่ใช้ชื่อว่า ต.โต้ง หรือ ป๋ายาว" ลงโฆษณา สื่อสารกับผู้เข้ามาในเว็บ เพื่อเชิญชวนให้เปิดรับข้อมูลวิเคราะห์ผลการแข่งขัน ที่เรียกว่า "ข้อมูลทีเด็ด ข้อมูลวีไอพี หรือ มาต่อยอด มาบวก หรือ หาเว็บลงทุน" โดยจะต้องแอดไลน์เพิ่มสมาชิกเข้าไปคุยกับเซียน กูรูเหล่านี้ก่อน
เมื่อสมัครเข้าไปแล้ว จึงพบว่า เซียน กูรู นักพากย์บอลเหล่านี้ จะสนทนา (ทักแชท) ตอบกลับมาด้วยข้อความเชิญชวน ทั้วตัวหนังสือ และ คลิปวิดีโอถ่ายรูปหน้าตวเอง พูดชักชวน ให้ข้อมูลเพื่อใช้ในการแทงพนันบอลในคู่บอลที่ตนวิเคราะห์และแนะนำให้ไปเปิดบัญชีธนาคาร แนะนำช่องทางการเล่นพนันฟุตบอล จากเว็บที่ตนเองสนับสนุนให้สมาชิกให้มาเปิดบัญชีแทงพนัน
เว็บไซต์ที่คนนิยมเข้าไปเล่นพนัน เช่น https://www.goal.in.th/, http://www.soccersuck.com/, http://www.lomtoe.net/, www.hugball.net, www.zeanstap.com, https://www.buaksib.com/, http://goal24hd.com/, http://www.premierdream.com/, https://gunnerthailand.com/, http://www.polballthailand.com
อย่างไรก็ตาม น่าตกใจที่ว่า "ผู้ใช้ชื่อ ต.โต้ง" นั้นเป็นผู้ประกาศข่าวกีฬาชื่อดัง แต่กลับพบว่า ชักชวนให้เล่นพนันโดยใช้สื่อสังคมออนไลน์ ผ่านระบบไลน์ ชักชวนให้ผู้เล่นไปเปิดบัญชี กับเว็บที่ชื่อว่า www.macau888.com และ SBOBET.COM โดยใช้ข้อความว่า "อิสรพงษ์ ผลมั่ง" คอลัมนิสต์ น.ส.พ.ตาร์ซ็อคเกอร์ ผู้บรรยายเกม และ นักวิเคราะห์ฟุตบอล ชื่อดังของเมืองไทยด้วยประสบการณ์การที่อยู่ในวงการฟุตบอลกว่า 40 ปี โดยผมรับหน้าที่เป็น พากษ์บอล ผู้ประกาศข่าว และ นักวิเคราะห์เกม ผมพร้อมแล้วที่จะมาชี้นำแนวทางให้ทุกท่านแบบฟรีๆ ทุกวันที่ไลน์ @tortong ขอให้สมาชิกท่านท่าน เฮงๆ รวยๆ ครับผม" เช่นเดียวกับ ผู้ใช้งานชื่อบัญชี "ป๋ายาว" นายสุริยะ กุลธำรงค์ (line: @TDEDPAYAO) ที่ชักชวนให้เปิดบัญชีที่เว็บไซต์นี้ โดยอ้างว่า มั่นคง ลงทุนแล้วได้กำไรแน่นอน
ตัวอย่างข้อความเชิญชวนที่พบ ขแงผู้ใช้บัญชีป๋ายาว "สวัสดีครับผม ป๋ายาว ป๋ายาว สุริยะ กุลธำรงค์ นักวิเคราะห์ฟุตบอล อิตาลี เบอร์ 1 ของเมืองไทย พร้อมที่จะมาวิเคราะห์ทรรศนะให้สมาชิกทุกท่านแบบฟรีๆ ทุกวัน ไม่ใช้เพียงแค่บอล อิตาลี อย่างเดียวเท่านั้นลีกอื่นๆไม่ว่าจะเป็น พรีเมียร์ลีก ลาลีกา บุนเดสลีกา ลีกเอิง ฯลฯ ผมก็ถนัดไม่แพ้กันมั่นใจได้ว่าถ้าตามป๋ายาว ไม่มีเข้าป่าอย่างแน่นอนครับ" เป็นต้น
นายพงศ์ธร วิเคราะห์ว่า ข้อมูลการเฝ้าระวังนี้ ที่เครือข่ายเยาวชนพบ จริงๆ แล้วก็เป็นกิจกรรมการพนันที่เกิดขึ้นมาตลอด ก่อนที่จะมีฟุตบอลโลกด้วยซ้ำไป และเป็นช่องทางการพนันที่เด็กเยาวชนสามารถเข้าถึงได้ง่าย ตนเองตั้งใจนำข้อมูลเหล่านี้ มาแจ้งความให้ตำรวจดำเนินคดีความตามกฎหมายพรบ.การพนัน พ.ศ. 2478 และ พรบ.การกระทำความผิดทางคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 และหากพบว่า มีการชักชวนเด็กและเยาวชนให้เข้าร่วมเล่นพนัน หรือ พบว่ามีเด็กร่วมเปิดบัญชีแทงพนันฟุลตอลอยู่ด้วย ก็อาจจะเข้าข่ายการกระทำความผิดตามพ.ร.บ. คุ้มครองเด็ก พ.ศ.2546
ข้อมูลที่เครือข่ายเฝ้าระวังการโฆษณาพนันในสื่อรวบรวมมาวันนี้ เพื่อใช้ในการให้ข้อมูลแก่เจ้าหน้าที่ตำรว เพื่อแจ้งความเอาผิด เพื่อให้ใช้กฎหมายไปปิดเว็บไซต์เหล่านี้ หรือ ดำเนินคดีกับผู้ให้ข้อมูลพนันคนอื่นๆ
นายพงศ์ธร ทิ้งท้ายว่าในประเด็นเรื่องผู้ประกาศข่าว นักข่าวกีฬา นักพากย์ คอลัมนิสต์ ที่ผันตัวเองไปเป็นพรีเซ็นเตอร์ หรือ ผู้โฆษณาชักชวนใหกับบ่อนพนันออนไลน์ ต้องระวัง เพราะตอนนี้เครือข่ายได้เก็บหลักฐานภาพ บทสนทนา คลิปวิดีโอ เอาไว้หมดแล้ว และจะแจ้งเพิ่มเติมว่ามีใครอีกบ้างที่กำลังโฆษณาชักชวนให้เล่นการพนันที่ผิดกฎหมาย เรื่องนี้จะมีการดำเนินการทางคดีที่คล้ายกับกรณีเครื่องสำอางค์ยี่ห้อดังที่เป็นข่าวไปก่อนหน้านี้ ที่พบว่า มีดารา เน็ตไอดอล หลายคนที่โฆษณาสินค้าที่ผิดกฎหมาย
ด้านตัวแทนเด็กและเยาวชนที่อาสาสมัครเป็นเครือข่ายเฝ้าระวัง นางสาว นางสาวนิภาพร เนียมประยูร ประธานสภาเด็๋กและเยาวชนจังหวัดปทุมธานี อยากเรียกร้องให้รัฐบาล สำนำงานตำรวจแห่งชาติ และ เจ้าหน้าที่รัฐ ส่วนที่เกี่ยวข้อง แก้ไขปัญหาเรื่องการพนันออนไลน์ จากเทศกาลฟุตบอลโลก ในเชิงของกฎหมายและเทคโนโลยี ด้วย คือ
(1) อยากให้ปรับปรุงกฎหมายพนันฉบับเก่า ที่เนื้อหาไม่สอดคล้องตรงกับปัญหาและสถานการณ์พนันในปัจจุบัน และอยากให้รัฐมีเทคโนโลยีในการเฝ้าระวังการพนันฟุตบอลออนไลน์ในโลกไซเบอร์ที่ทันสมัยมากขึ้นกว่านี้
(2) อยากให้เจ้าหน้าที่รัฐร่วมมือกับเอกชนและภาคประชาสังคมในการติดตามและเฝ้าระวังสื่อและเจ้าของธุรกิจการพนันมากขึ้น เพราะธุรกิจพนันมุ่งเน้นทำการตลาดและโฆษณาไปในสื่ออินเทอร์เน็ตมากขึ้น และเด็ก เยาวชนสามารถเข้าถึงสื่ออินเทอร์เน็ตได้ง่ายและไม่มีการคัดกรองใดๆ เลย จะมีวิธีการใดบ้างที่จะแก้ไขปัญหาตรงจุดนี้
(3) เสนอให้มีการประชาสัมพันธ์ข้อมูลและวิธีการแจ้งเบาะแสเกี่ยวกับความผิดตามพ.ร.บ.การพนัน 2478 การดำเนินคดีและโทษของการเล่นการพนันออนไลน์ รวมถึงการรายงานผลความคืบหน้าของการดำเนินคดีให้ให้ประชาชนและภาคส่วนต่าง ๆ ได้รับทราบ อย่างต่อเนื่อง
ด้านนาย พชรพรรษ์ ประจวบลาภ เลขาธิการสถาบันยุวทัศน์แห่งประเทศไทย กล่าวว่า อาสาสมัครเยาวชนที่เข้าร่วมโครงการนี้ ต่างต้องการเข้ามาช่วยตำรวจและเจ้าหน้าที่รัฐทำงาน เพราะเรื่องการพนันนั้นปัจจุบันมีปัญหามากในกลุ่มเพื่อนๆ วัยรุ่นด้วยกัน และมักถูกชักจูง ชี้นำ กระตุ้นจากสื่อ หรือ กลุ่มเพื่อนด้วยกัน การเฝ้าระวังสื่อครั้งนี้ จึงมาทำงานด้วยใจอาสาสมัครกับเพื่อนๆ ที่เห็นปัญหานี้ และต้องการให้ข้อมูลการเฝ้าระวังสื่อพนันนี้ เป็นฐานข้อมูลวิชาการ ที่รวบรวม และ วิเคราะห์สรุป เพื่อใช้ในการประกอบหลักฐานดำเนินคดีเอาผิดกับผู้กระทำความผิด เป็นการทำงานมากกว่าเพียงแค่แจ้งเหตุ เพราะตนเข้าใจดีว่า ปัญหาของการแจ้งเหตุนั้น แตกต่างกับการแจ้งความ เพราะแจ้งเหตุแล้ว อาจไม่ได้นำไปสู่การติดตามคดีเอาผิด แต่ถ้าแจ้งความก็แสดงว่าข้อมูลที่พบนี้ ตำรวจต้องมีภาระหน้าที่ติดตามจับกุมให้ได้ จึงรู้สึกขอบคุณที่ทางสำนักงานตำรวจแห่งชาติชี้ช่องการร้องเรียน แจ้งเหตุ แจ้งความเอาผิด ซึ่งวิธีการนี้ ได้ทำให้ให้กับเยาวชนมีโอกาสทำงานช่วยเหลือตำรวจแบบหวังผล นำไปสู่การแก้ไขเป็นรูปธรรมจริงๆ และตนเองจะเฝ้าดูการปฏิบัติงานของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
ติดต่อ ข้อมูล ศูนย์ข้อมูลนโยบายสาธารณะการลดปัญหาจากการพนัน มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ