นพ.ผดุงเกียรติ ตั้งพิรุฬห์ธรรม ศัลยศาสตร์ทรวงอกผ่าตัดส่องกล้องปอด โรงพยาบาลหัวใจกรุงเทพ กล่าวถึง บริเวณทรวงอกของคนเราประกอบด้วยหลายอวัยวะ แต่ละอวัยวะต่างทำหน้าที่อย่างสัมพันธ์กัน โดยปกติร่างกายของคนเราใช้ออกซิเจนเพื่อการดำรงชีวิต ออกซิเจนที่มีอยู่ในอากาศเข้าสู่ร่างกายโดยการหายใจเข้า และออกซิเจนจะไหลผ่าน จมูก ลำคอ หลอดลม เข้าไปถึงปอด และซึมเข้าสู่กระแสเลือดที่ไหลมายังปอดนำไปหล่อเลี้ยงร่างกาย และเลือดยังนำของเสียที่ร่างกายสร้างขึ้นนั่นคือ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์มายังปอด และขับถ่ายทิ้งออกไปผ่านทางลมหายใจออก ดังนั้นการแลกเปลี่ยนก๊าซทั้งสองต้องอาศัยปอด ซึ่งเป็นอวัยวะสำคัญที่ต้องทำงานได้เป็นปกติ ถ้าปอดทำงานไม่เป็นปกติจะทำให้เกิดอาการเหนื่อยง่าย หายใจลำบาก เพราะต้องออกแรงหายใจเพิ่มขึ้น เพื่อให้ร่างกายได้รับออกซิเจนเพียงพอ การสังเกตตัวเองจึงเป็นสิ่งสำคัญ 9 โรคในทรวงอก ได้แก่ 1.โรคมะเร็งปอด (Lung cancer) 2.โรคลมรั่วในช่องอกที่เป็นซ้ำ(Recurrent pneumothorax) 3.โรคเนื้องอกต่อมไทมัส (Thymoma) 4.โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงเอ็มจี(Myasthenia gravis) 5.โรคถุงน้ำจากหลอดอาหาร(Esophageal cyst) 6.โรคถุงน้ำจากหลอดลม (Pericardial cyst) 7.โรคติดเชื้อในช่องอก (Emphyema thoracis) 8.โรคน้ำขังในช่องหัวใจและช่องอกจากมะเร็ง(Malignant pericardial / pleural effusion) และ 9.โรคมะเร็งหลอดอาหาร (Esophageal cancer) สามารถรักษาได้ด้วยผ่าตัดส่องกล้อง
การรักษาโรคปอดและโรคในทรวงอกที่ผ่านมาในอดีต เป็นการผ่าตัดแบบเปิดแผล จะมีแผลผ่าตัดประมาณ 2 - 3 แผล โดยแผลแรกสำหรับกล้องส่อง แผลที่สองสำหรับอุปกรณ์ดึงรั้ง แผลที่สามสำหรับอุปกรณ์ผ่าตัดและอุปกรณ์ตัดเย็บ โดยแผลจะมีขนาด 3 - 4 เซนติเมตร โดยหลักการผ่าตัดคือ ให้ตำแหน่งกล้องอยู่บริเวณชายโครงช่องกระดูกซี่โครงที่ 7 - 8 ส่วนตำแหน่งแผลผ่าตัดหลักและแผลสำหรับอุปกรณ์ช่วยดึงจะอยู่ช่องกระดูกซี่โครงที่ 4 - 6 บริเวณด้านหน้าและด้านหลัง ทำให้แผลผ่าตัดต้องผ่าช่องซี่โครงหลายช่อง ปกติแล้วคนเราจะมีเส้นประสาทอยู่ใกล้บริเวณขอบล่างของกระดูกซี่โครงแต่ละซี่ การใส่อุปกรณ์เข้าไปจึงทำให้คนไข้มีโอกาสที่จะเกิดอาการเจ็บแผลหลังผ่าตัดได้จากการระคายเคืองของเส้นประสาทหลายตำแหน่ง
ปัจจุบันมีการพัฒนาแนวทางการรักษาโรคปอดและโรคในทรวงอกด้วยการส่องกล้องแผลเดียว (Video-Assisted Thoracic Surgery : VATS) เป็นการผ่าตัดส่องกล้องอวัยวะในช่องอก โดยใช้เลนส์ยาวร่วมกับอุปกรณ์ผ่าตัดยาวพิเศษ ผ่านช่องระหว่างซี่โครงโดยไม่มีการถ่างขยายซี่โครง ทำให้มีความแตกต่างกับการผ่าตัดในอดีต ทำให้คนไข้มีอาการเจ็บปวดหลังผ่าตัดน้อย ขนาดแผลเล็ก สามารถกลับไปทำงานได้เร็วขึ้น เพราะไม่ต้องมีการตัดกระดูกและระยะเวลาพักฟื้นในโรงพยาบาลเฉลี่ยเพียง 1 - 3 วัน ซึ่งการผ่าตัดวิธีนี้จะใช้เทคนิคขั้นสูงในการผ่าตัด แพทย์ที่ผ่าตัดต้องมีความชำนาญและประสบการณ์ในการผ่าตัดส่องกล้องชนิด 2 และ 3 แผลมาก่อน โดยคนไข้ที่ได้รับการผ่าตัดชนิดแผลเดียวจะมีอาการเจ็บน้อยกว่าผ่าตัด 3 แผล โดยผลที่ได้จากการผ่าตัดไม่แตกต่างกัน การผ่าตัดส่องกล้องแผลเดียว (VATS) สามารถทำได้ใน 9 โรคที่กล่าวมา ช่วยทดแทนการผ่าตัดเปิดได้เกือบทุกโรคในทรวงอก แต่อาจมีข้อจำกัดในบางโรค เช่น ภาวะมะเร็งปอดระยะลุกลาม ภาวะมะเร็งเยื่อบุช่องอก (Malignant Mesothelioma) ภาวะติดเชื้อในช่องอกเรื้อรัง (Chronic Empyema Thoracis) เป็นต้น โดยแนวทางการรักษาขึ้นอยู่กับเทคนิคและประสบการณ์ของศัลยแพทย์ผู้ผ่าตัดเป็นผู้ตัดสินใจ
สำหรับผู้ป่วยที่เริ่มมีปัญหาเกี่ยวกับปอดและโรคในทรวงอกอย่านิ่งนอนใจเพราะอวัยวะทุกส่วนของร่างกายมีความสำคัญไม่แตกต่างกัน ถ้ารักษาไม่ทันร้ายแรงสุดอาจมีโอกาสเสียชีวิตได้เช่นกัน สอบถามและรับคำแนะนำเพิ่มเติมได้ที่ Call Center โทร.1719