อุบัติเหตุจากการเล่นสกี เสี่ยงเข่าพังอย่างไร

นพ.พรเทพ ม้ามณี ศัลยแพทย์กระดูกและข้อ สถาบันเวชศาสตร์การกีฬาและออกกำลังกายกรุงเทพ โรงพยาบาลกรุงเทพ ศูนย์เพื่อความเป็นเลิศทางการแพทย์ของสหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ (FIFA) กล่าวว่า การฝึกท่วงท่าก่อนเล่นสกีเป็นเรื่องสำคัญ โดยทั่วไปมักใช้การไถลบนพื้นราบไปข้างหน้า ซึ่งมีอุปกรณ์ช่วยคือไม้สต็อก โดยวางไม้สต็อกทั้งสองข้างไว้ข้างหน้าสกี ระยะห่างประมาณ 15 เซนติเมตร จากนั้นไถลตัวไปข้างหน้า เมื่ออยากเร่งความเร็วให้วางไม้เป็นรูปตัว V จากนั้นไถลไปทีละข้าง เมื่อข้างหนึ่งไปอีกข้างค่อยตามในทางที่เฉียงไปด้านหน้า แต่หากต้องการเปลี่ยนทิศให้เปิดหน้าเท้าไม้ข้างใดข้างหนึ่งในทิศทางที่ต้องการแล้วหมุนยกอีกข้างค่อยๆ เลื่อนไปทีละนิด เพียงเท่านี้ก็จะสามารถเล่นไปตามทิศทางที่ต้องการ

ในการเล่นสกีผู้เล่นมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุมากที่สุดใน 3 ตำแหน่ง คือ เข่า ไหล่ ข้อเท้าและขา ซึ่งบริเวณที่พบมากที่สุดคือเข่า โดยเฉพาะเอ็นไขว้หน้าเข่า (ACL - Anterior Cruciate Ligament) และเอ็นข้างเข่าด้านใน (MCL - Medial Collateral Ligament) ที่มักเกิดการบาดเจ็บร่วมกัน โดยความรุนแรงนั้นมีหลายระดับขึ้นอยู่กับแรงกระแทกและตำแหน่งที่ได้รับบาดเจ็บ ส่วนใหญ่ที่พบคือเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด โดยเอ็นไขว้หน้าเป็นหนึ่งในเอ็นหลักของเข่า ที่อยู่ลึกเข้าไปในบริเวณส่วนกลางของข้อเข่า ช่วยรักษาความมั่นคงของข้อเข่าในการเคลื่อนไหว และมีหน้าที่ป้องกันการบิดหมุนของข้อเข่า

เมื่อเกิดอุบัติเหตุจากการเล่นสกีจนเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด อาการที่พบได้แก่ ข้อเข่าบิดและพลิกรุนแรง บวม เกิดเสียงในข้อขณะเกิดอุบัติเหตุ รู้สึกข้อหลวม ไม่มั่นคง ปวดมากเมื่องอเข่า เดินลงน้ำหนักไม่ได้ รักษาเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด การรักษาเอ็นไขว้หน้าเข่าขาดแพทย์ผู้ชำนาญการจะรักษาตามอาการและความรุนแรงที่เกิดขึ้นเป็นสำคัญ โดยการผ่าตัดผ่านกล้องรักษาเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด คืออีกทางเลือกที่ช่วยให้ผู้ป่วยกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติอีกครั้ง

หลังการผ่าตัดผ่านกล้องรักษาเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด นอกจากการรับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง การทำกายภาพบำบัดคือสิ่งสำคัญที่ช่วยให้กลับมาเคลื่อนไหวได้โดยเร็ว โดยจะมีการใช้ Biodex Balance System เป็นเครื่องทดสอบการทรงตัวของร่างกายด้วยระบบดิจิทัล (Balance Test) ในการตรวจวิเคราะห์ความผิดปกติและประสาทความรู้สึกในการทรงตัว รวมถึงใช้ฝึกการทรงตัวในลักษณะต่างๆ ที่คล้ายคลึงกับการเล่นกีฬา และฝึกการทรงตัวในผู้ป่วยที่มีปัญหาด้านการทรงตัวใน 4 กลุ่มอาการ คือ Stabilization, Weight Shift, Weight Bearing, Postural Control เพื่อช่วยในการฟื้นฟูผู้ป่วยทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ ผู้ป่วยระบบประสาทและสมอง

อย่างไรก็ตามก่อนการเล่นสกี ควรวอร์มร่างกายเพื่อลดการเป็นตะคริวและยืดหยุ่นได้ดีในสภาพอากาศเย็น ที่สำคัญหากเกิดอุบัติเหตุและได้รับบาดเจ็บควรพบแพทย์ทันที สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่สถาบันเวชศาสตร์การกีฬาและออกกำลังกายกรุงเทพ โรงพยาบาลกรุงเทพ โทร. 02-310-3979, 02-310-3980 หรือ โทร.1719