ไทยเรียกหารือกลุ่มประเทศอาเซียน เน้นผนึกกำลังจัดการด้านขยะทะเล

เมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2562 กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) โดยกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (ทช.) จัดประชุมรัฐมนตรีอาเซียนสมัยพิเศษด้านขยะทะเล "Special ASEAN Ministerial Meeting on Marine Debris" ซึ่งหลังจากการประชุมแล้วเสร็จ

พลเอก สุรศักดิ์ กาญจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จะเป็นผู้แถลงข่าวผลการประชุมดังกล่าว โดยมีนายจตุพร บุรุษพัฒน์ อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง พร้อมด้วยคณะผู้บริหารในสังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เข้าร่วมแถลงข่าวในครั้งนี้ ณ โรงแรม เดอะ สุโขทัย สาทร กรุงเทพฯ

ด้าน พลเอก สุรศักดิ์ กาญจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเปิดเผยว่า ในปัจจุบันทะเลทั่วโลกกำลังเผชิญกับขยะที่เคลื่อนจากแผ่นดินออกสู่ชายฝั่งและท้องทะเล เป็นสาเหตุให้ทรัพยากรธรรมชาติทางทะเลได้รับความเสียหาย สัตว์ทะเลบาดเจ็บและตาย ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศวิทยาทางทะเล เศรษฐกิจของประเทศ ตลอดจนการท่องเที่ยว

โดยในภาพรวมที่ผ่านมาประเทศในภูมิภาคอาเซียนหลายประเทศถูกจัดอันดับให้เป็นประเทศที่ทิ้งขยะพลาสติกลงทะเลมากที่สุดในโลก ซึ่งปัญหาขยะเหล่านี้ล้วนเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นจากการดำเนินชีวิตของมนุษย์ และได้ก่อให้เกิดผลกระทบทำให้สภาพของทรัพยากรธรรมชาติเสื่อมโทรมลง โดยเฉพาะระบบนิเวศบริเวณชายฝั่งที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อห่วงโซ่อาหาร อันมีผลต่อความอุดมสมบูรณ์ของสัตว์น้ำและทรัพยากรชายฝั่ง เพราะขยะที่เกิดจากกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์ท้ายที่สุดแล้วก็จะไหลลงสู่ทะเล จึงทำให้ในทะเลมีขยะจำนวนมากที่ส่งผลกระทบต่อสัตว์น้ำและสิ่งแวดล้อมในทะเล

เรื่องขยะถือเป็นภารกิจพิเศษที่อยู่ในยุทธศาสตร์ชาติของประเทศไทย และในบทบาทความร่วมมือกับนานาชาติ ซึ่งประเทศไทยมีพันธกรณีระหว่างประเทศด้านสิ่งแวดล้อมทางทะเลและชายฝั่ง มีความร่วมมือในระดับทวิภาคีกับประเทศต่าง ๆ เพื่อศึกษาวิจัยในสาขาที่มีความสนใจร่วมกัน และในระดับพหุภาคี โดยประเทศไทยเป็นหน่วยประสานงานหลักและสนับสนุนในความร่วมมือกับองค์กรระหว่างประเทศ ทั้งในด้านการศึกษา วิจัย การดำเนินการร่วมกันเพื่อปกป้องสิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศทางทะเล และในวาระที่ประเทศไทยจะเป็นประธานอาเซียนในปีนี้ นับเป็นโอกาสดีที่ประเทศไทยจะแสดงบทบาทในการเป็นผู้นำที่จะยกระดับความร่วมมือในการจัดการปัญหาขยะทะเลให้มีความชัดเจนและเป็นรูปธรรมมากขึ้น

พลเอก สุรศักดิ์ กาญจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมกล่าวว่า ในวันนี้ ประเทศไทยได้รับเกียรติให้เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมรัฐมนตรีอาเซียนสมัยพิเศษด้านขยะทะเล ณ โรงแรม เดอะ สุโขทัย เขตสาทร กรุงเทพฯ ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้เห็นชอบให้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมดังกล่าว โดยกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (ทช.) ได้รับมอบหมายให้เป็นหน่วยงานหลักในการจัดการประชุมในครั้งนี้ และใช้ชื่อภาษาอังกฤษว่า "Special ASEAN Ministerial Meeting on Marine Debris" สำหรับการประชุมรัฐมนตรีอาเซียนสมัยพิเศษด้านขยะทะเลเป็นความคิดริเริ่มของประเทศไทยในฐานะประธานอาเซียนในปี ๒๕๖๒ เพื่อให้อาเซียนมีเวทีในการหารือและหาแนวทางที่เป็นรูปธรรมด้านการต่อต้านขยะทะเลและเสริมสร้างความร่วมมือระหว่างอาเซียนและภาคีผู้สนับสนุน เพื่อจัดการกับปัญหาขยะทะเลในภูมิภาคอย่างสอดคล้องกันและหลีกเลี่ยงความซ้ำซ้อน แลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับสถานะของขยะทะเลและความคิดริเริ่มของประเทศสมาชิกอาเซียนด้านมลพิษจากขยะทะเลในระดับประเทศ ระดับภูมิภาค และระดับโลก โดยขยะทะเลส่วนใหญ่เกิดจากแหล่งกำเนิดบนบก จึงได้เน้นย้ำถึงความกังวลต่อปริมาณของขยะทะเลที่มีมากในภูมิภาคนี้และผลกระทบเชิงลบที่อาจเกิดขึ้นจากขยะทะเลต่อความหลากหลายทางชีวภาพในทะเล สิ่งแวดล้อม สุขภาพ สังคมและเศรษฐกิจ

ทั้งนี้ การประชุมดังกล่าวได้เน้นย้ำถึงแผนงานการจัดตั้งประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียนในด้านการอนุรักษ์และการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพและทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน พร้อมทั้งเน้นถึงเป้าหมายร่วมกันของประเทศสมาชิกอาเซียนในการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์จากมหาสมุทร ทะเล และทรัพยากรทางทะเลอย่างยั่งยืน เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนตามที่ระบุในเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน เป้าหมายที่ ๑๔ โดยมีการทบทวนความร่วมมือในระดับภูมิภาคและความคิดริเริ่มระดับโลกในการรับมือกับปัญหาขยะทะเลและรับทราบถึงความพยายามอย่างสูงของประชาคมนานาชาติและประเทศสมาชิกอาเซียนในการป้องกันและลดขยะทะเล ซึ่งปัญหาขยะทะเลเหล่านี้เป็นปัญหาข้ามพรมแดนและรับทราบถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการดำเนินการอย่างเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน เพื่อส่งเสริมความร่วมมือของประเทศสมาชิกอาเซียนในการรับมือกับปัญหาเหล่านี้ โดยรัฐมนตรีอาเซียนได้ให้การสนับสนุนอย่างเต็มที่เพื่อยกระดับความร่วมมือด้านความยั่งยืนและเพื่อส่งเสริมการประสานงานที่สอดคล้องกันภายใต้กรอบความร่วมมือของอาเซียน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการต่อต้านปัญหาขยะทะเลในภูมิภาคอาเซียน ตลอดจนแนวทางการขับเคลื่อนและทิศทางในอนาคต รวมถึงข้อปฏิบัติที่แนะนำสำหรับอาเซียนในการป้องกันและลดปัญหาขยะทะเล

พลเอก สุรศักดิ์ กาญจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมกล่าวอีกว่า ดังนั้น ที่ประชุมจึงให้ความเห็นชอบต่อเอกสารผลลัพธ์ ซึ่งมี 2 ฉบับ กล่าวคือ 1) ปฏิญญากรุงเทพฯ ว่าด้วยการต่อต้านขยะทะเลในภูมิภาคอาเซียน เป็นการแสดงเจตนารมณ์ร่วมกันในการที่จะบริหารจัดการเพื่อแก้ไขปัญหาขยะในภูมิภาค และ 2) กรอบปฏิบัติงานอาเซียนว่าด้วยขยะทะเล เพื่อใช้เป็นแนวทางปฏิบัติร่วมกัน ซึ่งมีรายละเอียดและแนวทางการปฏิบัติที่จะช่วยให้บรรลุวัตถุประสงค์ทั้งด้านการวางนโยบายการบริหารที่จะช่วยลดปริมาณขยะทะเล การถ่ายทอดความรู้ เทคโนโลยี และบทบาทจากการที่แต่ละประเทศได้ดำเนินการให้กับสมาชิกอาเซียนอื่น ๆ ความร่วมมือจากภาคเอกชนที่จะพัฒนานวัตกรรมหรือการนำกลับไปใช้ใหม่ของผลิตภัณฑ์เพื่อลดปริมาณขยะ โดยเอกสารผลลัพธ์ทั้ง 2 ฉบับนี้ จะถูกนำเสนอเพื่อขอการรับรองในการประชุมระดับผู้นำอาเซียน ในเดือนมิถุนายนนี้