ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวว่า วันที่ 27 กันยายน เป็นวันคล้ายวันเกิดของ อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ พุทธศักราช 2544 อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี เป็นปูชนียบุคคลที่มีความสำคัญต่อวงการจิตรกรรมของไทย เป็นผู้สร้างสรรค์ผลงานอันมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว จนเป็นที่รู้จักและยอมรับในหลายประเทศทั่วโลก และยังเป็นผู้หว่านเมล็ดพันธุ์ศิลปะไว้มากมาย ด้วยการอุทิศตน มุ่งมั่น เสียสละ ถ่ายทอดประสบการณ์ความรู้ รวมถึงการชี้แนะแนวทางให้แก่เด็ก เยาวชน ครูอาจารย์ ศิลปินรุ่นใหม่ และผู้ที่สนใจในงานศิลปะอยู่เสมอ และยังให้เกียรติเป็นวิทยากรในโครงการต่างๆที่กระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) จัดขึ้นมาโดยตลอด
นอกจากนี้ อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี ยังเป็นผู้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์บ้านดำ ให้เป็นแหล่งเรียนรู้ทางศิลปวัฒนธรรม และแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่สำคัญของจังหวัดเชียงราย เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และชาวต่างประเทศ ทำให้ชุมชนโดยรอบได้รับการพัฒนาไปสู่เมืองแห่งศิลปะและเป็นการเสริมสร้างภาพลักษณ์ความเป็นไทยสู่สากลโดยเฉพาะอย่างยิ่งในภูมิภาคอาเซียน และในวันนี้จะมีการมอบรางวัล Thawan Duchanee Arts and Culture Prize ให้แก่บุคคลสำคัญ และสร้างคุณประโยชน์ต่อวงการศิลปะ ซึ่งถือเป็นเรื่องที่น่ายินดีเป็น อย่างยิ่ง ที่จะได้ใช้โอกาสนี้ ผสานรวมให้ผู้ที่มีใจรักงานศิลปะและอาจารย์ถวัลย์ ดัชนี ได้มีโอกาสมาพบปะแลกเปลี่ยนประสบการณ์ และร่วมกันจัดกิจกรรมเพื่อระลึกถึงอาจารย์ ถวัลย์ ดัชนี เป็นการสืบสานปณิธาน และ อุดมการณ์ของอาจารย์ และร่วมกันส่งเสริมงานด้านศิลปวัฒนธรรมต่อไป
"กระทรวงวัฒนธรรม หวังเป็นอย่างยิ่งว่าการจัดกิจกรรมวันถวัลย์ ดัชนี จะสะท้อนให้เห็นถึงแบบอย่างของศิลปินผู้พัฒนาสร้างสรรค์งานศิลปะควบคู่กับการเสียสละเพื่อท้องถิ่นของตนเองและสังคมส่วนรวมให้แก่ศิลปินรุ่นใหม่ แสดงให้เห็นถึงพลังการสร้างสรรค์จาก เมล็ดพันธุ์ศิลปินที่อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี ได้เริ่มต้นปลูกไว้ และยังคงงอกงามเป็นตัวแทนของศิลปินรุ่นใหม่ที่จะสืบสานงานและสร้างสรรค์ศิลปวัฒนธรรมที่มีความสำคัญต่อการสืบสานและพัฒนางานศิลปวัฒนธรรมของชาติต่อไปในอนาคต" ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม กล่าว
ผู้ได้รับรางวัล Thawan Duchanee Arts and Culture Prize ครั้งที่ 4 ประจำปี 2562 ประเภท ARTS Prize 1.สาขาจิตรกรรม ดร.กมล ทัศนาญชลี ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรมและสื่อผสม) ปี 2540 2.สาขาสื่อผสม ศ.วิโชค มุกดามณี ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (สื่อผสม) ปี 2555 3.สาขาศิลปะการแสดง นายธนิสร์ ศรีกลิ่นดี ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง( ดนตรีไทยสากล-ขับร้อง) ปี 2559 4.สาขาทัศนศิลป์ นายยรรยง โอฬาระชิน ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (ภาพถ่าย) ปี 2550 5.สาขาศิลปะการแสดง นางบัวซอน ถนอมบุญ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (การแสดงพื้นบ้าน–การขับซอ) ปี 2555 ประเภท CULTURE Prize รางวัล สาขาวัฒนธรรม ผู้ได้รับรางวัล ได้แก่ 1. นายชาย นครชัย อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม 2.นายนริศ รัตนวิมล ศิลปินอิสระ สาขาประติมากร (สลักหิน) และเป็นเจ้าของบ้านประติมากรรม 3.นายอัฐพล คำวงษ์ ศิลปินอิสระ สาขาออกแบบเครื่องประดับ นอกจากนี้ยังมีการมอบทุนการศึกษากองทุน ถวัลย์ ดัชนี แก่นักเรียน นักศึกษา และศิลปินผู้มีความสามารถโดดเด่นทางด้านศิลปะ การจัดงานกาดหมั้วคัวศิลป์ ตลาดนัดศิลปะ เพื่อตอบสนองโครงการนำร่องของรัฐบาลที่จะประกาศให้เชียงรายเป็นเมืองแห่งศิลปะด้วย