ดร.จูอะดี พงศ์มณีรัตน์ เลขาธิการสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) เปิดเผยว่า สืบเนื่องจากที่ มกอช. ได้เสนอร่างพิธีสารการส่งออกผลไม้ไปจีนโดยทางบกฉบับใหม่ ซึ่งระบุให้จีนเพิ่มด่านนำเข้าผลไม้จากไทยในการขนส่งผลไม้ให้ฝ่ายจีนพิจารณา โดยขอให้ด่านตงชิงและด่านรถไฟผิงเสียงเป็นด่านนำเข้าผลไม้ทางบกจากไทยเพิ่มเติม ซึ่งฝ่ายจีนไม่ขัดข้องในข้อเสนอของไทย โดยขอให้มีการจัดทำพิธีสาร ฝ่ายไทยจึงเสนอให้จัดทำพิธีสารฉบับใหม่ที่รวมพิธีสารเดิมที่ไทยและจีนเคยลงนามเป็นฉบับเดียว และเป็นพิธีสารที่สามารถเพิ่มเส้นทางหรือด่านนำเข้าได้ในภายหลัง เพื่ออำนวยความสะดวกทางการค้าและรองรับเส้นทางใหม่ที่จะเปิดใช้ในอนาคต ซึ่งฝ่ายจีนไม่ขัดข้องในหลักการและขอให้ฝ่ายไทยยกร่างและจัดส่งพิธีสารให้ฝ่ายจีนพิจารณา
จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้เกิดผลกระทบต่อการส่งออกสินค้าผลไม้สดของไทย มกอช. และกรมวิชาการเกษตร จึงได้เร่งหารือกับกระทรวงศุลกากรจีน (General Administraton of Customs of People’s Republic of Chaina: GACC) เพื่อขอเปิดใช้ด่านนำเข้าและเส้นทางตามที่ระบุไว้ในพิธีสารฉบับใหม่ ซึ่งฝ่ายจีน ได้อนุโลมให้ไทยขนส่งสินค้าผ่านด่านตงซิงและด่านรถไฟผิงเสียงได้ทันทีภายในเดือนเมษายน โดยยังไม่ต้องลงนามในพิธีสาร จนกระทั่งเมื่อวันที่ 22 เมษายน 2563 เลขาธิการ มกอช.ได้ลงนามในหนังสือถึง GACC เพื่อนำส่งร่างพิธีสารฯ ฉบับดังกล่าวให้ฝ่ายจีนมีหนังสือแจ้งความเห็นชอบอย่างเป็นทางการมายังฝ่ายไทยอีกครั้ง เพื่อที่ มกอช. จะได้นำเสนอขอความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี และเตรียมการลงนามระหว่างรัฐมนตรีของทั้งสองฝ่ายเมื่อสถานการณ์โรคระบาดคลี่คลายลงแล้ว
ทั้งนี้ ล่าสุด GACC ได้มีหนังสือทางการตอบกลับมายัง มกอช. โดยได้แจ้งเห็นชอบในข้อเสนอเงื่อนไขของฝ่ายไทย และได้มีการลงนามกำกับความถูกต้องของเนื้อหาในร่างพิธีสารว่าด้วยข้อกำหนดในการกักกันโรคและตรวจสอบสำหรับการส่งออกและนำเข้าผลไม้ไทยผ่านประเทศที่สามเข้าสู่สาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งทั้งหมดนี้เป็นผลจากการได้รับความร่วมมือในการประสานจากสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงปักกิ่ง ที่ทำให้ทั้งสองฝ่ายได้บรรลุข้อตกลงและลงนามร่วมกันในพิธีสารว่าด้วยการใช้ข้อบังคับใหม่ในการตรวจสอบกักกันโรคในการนำเข้า-ส่งออกผลไม้ไทยจีนที่ผ่านประเทศที่สาม ระหว่างกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ไทยและ GACC เพื่อเป็นการลดผลกระทบจากการระบาดโรคปอดบวม ไวรัสโคโรนาที่มีต่อการค้าของทั้งสองประเทศ โดยให้ด่านที่เกี่ยวข้องในมณฑลยูนนานและมณฑลกว่างชี ใช้ข้อบังคับในการตรวจสอบกักกันโรคที่ได้ระบุไว้ในพิธีสารอย่างเป็นทางการ ตั้งแต่วันที่ 29 เมษายน 2563 เป็นต้นไป นับเป็นผลสำเร็จในการร่วมมือทางการค้าระหว่างไทย-จีน ที่ทำให้ไทยสามารถเพิ่มช่องทางการส่งออกสินค้าผลไม้ไปยังประเทศจีนได้มากยิ่งขึ้น และถือเป็นการรับประกันการค้าสินค้าเกษตรของทั้งสองปะเทศให้เติบโตอย่างมั่นคงและยั่งยืนต่อไป