จากการติดตามผู้ป่วยโควิด-19 ที่รักษาหายแล้ว ในระยะเวลา 8 สัปดาห์ พบว่า ปัญหาด้านความจำ การรับรู้มิติสัมพันธ์ และการประมวลข้อมูล อาจเป็นผลพวงของไวรัส
การศึกษายังพบด้วยว่า ผู้ป่วย 1 ใน 5 มีภาวะ PTSD (Post-Traumatic Stress Disorder) หรือภาวะป่วยทางจิตใจเมื่อเผชิญกับเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจอย่างร้ายแรง และ 16% มีภาวะซึมเศร้า
การศึกษาดังกล่าวจัดทำในประเทศอิตาลี โดยมีการทดสอบความสามารถในการรับรู้และตรวจสมองด้วย MRI ภายใน 2 เดือนหลังหายป่วยจากโควิด-19 ซึ่งผลปรากฏว่า ผู้ป่วยกว่า 50% มีปัญหาด้านการรับรู้ ขณะที่ 16% มีปัญหาด้านการบริหารจัดการของสมอง (การควบคุมความจำเพื่อใช้งาน การคิดอย่างยืดหยุ่น และการประมวลข้อมูล) นอกจากนี้ ผู้ป่วย 6% ยังประสบปัญหาการรับรู้มิติสัมพันธ์ (แยกความลึกและมิติได้ลำบาก) และ 6% มีปัญหาความจำบกพร่อง ยิ่งไปกว่านั้น ผู้ป่วย 25% มีอาการทั้งหมดร่วมกัน
ปัญหาเกี่ยวกับการรับรู้และจิตใจมีอาการแย่กว่ามากในกลุ่มที่มีอายุน้อยกว่า โดยผู้ป่วยอายุต่ำกว่า 50 ปีส่วนใหญ่มีปัญหาด้านการบริหารจัดการของสมอง
จากกลุ่มตัวอย่างทั้งหมดพบว่า ความรุนแรงของอาการทางเดินหายใจในระหว่างรักษาตัวที่โรงพยาบาล มีความสัมพันธ์กับประสิทธิภาพการบริหารจัดการของสมองที่อยู่ในระดับต่ำ
นอกจากนี้ จากการสังเกตกลุ่มตัวอย่างเดียวกัน ณ เวลา 10 เดือนหลังหายป่วยจากโควิด-19 พบว่าปัญหาด้านการรับรู้ลดลงจาก 53% เหลือ 36% แต่ภาวะ PTSD และภาวะซึมเศร้ายังคงอยู่
Prof. Massimo Filippi จาก Scientific Institute and University Vita-Salute San Raffaele ประเทศอิตาลี ซึ่งเป็นผู้นำการศึกษาครั้งนี้ กล่าวว่า "การศึกษาของเรายืนยันว่าปัญหาด้านการรับรู้และพฤติกรรมมีความสัมพันธ์กับโรคโควิด-19 และปัญหาเหล่านี้ยังคงอยู่หลายเดือนหลังหายจากโรคแล้ว"
"ผลลัพธ์ที่น่าเป็นห่วงคือปัญหาด้านการบริหารจัดการของสมอง ซึ่งจะเป็นอุปสรรคต่อการจดจ่อ วางแผน คิดอย่างยืดหยุ่น และจดจำสิ่งต่าง ๆ โดยอาการเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยที่อยู่ในวัยทำงานมากถึง 3 ใน 4"
ผลการศึกษาครั้งนี้ไม่พบความสัมพันธ์ที่มีนัยสำคัญระหว่างประสิทธิภาพการรับรู้กับปริมาตรสมอง
"เราจำเป็นต้องศึกษาในกลุ่มใหญ่ขึ้นและติดตามผลยาวนานขึ้น ถึงกระนั้น การศึกษาครั้งนี้ก็แสดงให้เห็นแล้วว่า โควิด-19 มีความสัมพันธ์กับปัญหาด้านการรับรู้และจิตใจ" Dr. Canu จาก San Raffaele Hospital ในมิลาน ซึ่งเป็นผู้ร่วมเขียนรายงาน กล่าวสรุป "การติดตามอาการและการรักษามีความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้ผู้ป่วยที่เคยรักษาตัวในโรงพยาบาลได้รับการสนับสนุนอย่างเพียงพอในการบรรเทาอาการเหล่านี้"
[1] ผลการศึกษาด้านการรับรู้และพฤติกรรมของกลุ่มผู้ป่วยโรคโควิด-19 หลังจากหายป่วย ซึ่งนำเสนอในการประชุมสถาบันประสาทวิทยายุโรป ครั้งที่ 7 ประจำปี 2564