นักวิชาการชี้ การเรียนรู้เชิงประจักษ์ ปรับเปลี่ยนวิธีการสอนอย่างเป็นระบบ ช่วยพัฒนาการศึกษาไทย

ศุกร์ ๐๘ พฤศจิกายน ๒๕๖๗ ๑๔:๓๗
การพัฒนาคุณภาพการศึกษาในยุคใหม่ ควรเน้นให้ผู้เรียนฝึกคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาด้วยตนเอง แต่การที่จะไปถึงจุดนั้นได้ จำเป็นต้องมีการปรับเปลี่ยนวิธีการเรียนการสอนอย่างเป็นระบบ ซึ่งทำได้ด้วยวิธีที่ไม่จำเป็นต้องใช้ทรัพยากรมากมาย เพียงแค่ปรับรูปแบบให้เหมาะสม และได้รับความร่วมมืออย่างจริงจังจากบุคคลากรในโรงเรียนเท่านั้น วิธีการเรียนรู้มากมายที่ได้ถูกพิสูจน์เชิงประจักษ์แล้วว่า มีประสิทธิภาพสูงและไม่มีประสิทธิภาพ คือ 1)ใช้การฝึกนึกความรู้เดิมและหลีกเลี่ยงการอ่านซ้ำ 2)ใช้การเรียนรู้แบบเว้นช่วงและหลีกเลี่ยงการเรียนแบบอัด และ 3)ใช้การเรียนรู้แบบสลับและหลีกเลี่ยงการเรียนแบบเป็นก้อน ซึ่งประเด็นดังกล่าวเป็นสิ่งที่ทางรายการ 1 ในพระราชดำริ สถานีโทรทัศน์ช่อง 9 Mcot HD และมูลนิธิอานันทมหิดล เห็นว่ามีความน่าสนใจ และเป็นตัวเลือกที่จะนำมาปรับใช้ในสถานศึกษา
นักวิชาการชี้ การเรียนรู้เชิงประจักษ์ ปรับเปลี่ยนวิธีการสอนอย่างเป็นระบบ ช่วยพัฒนาการศึกษาไทย

ผศ.นพ.อธิพงศ์ พัฒนเศรษฐพงษ์ อาจารย์ประจำภาควิชาวิสัญญีวิทยา คณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ซึ่งมีความสนใจด้านการศึกษาและการเรียนรู้ของมนุษย์ จนได้ไปศึกษาต่อในระดับปริญญาโทด้านการศึกษา ที่มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ประเทศอเมริกา กล่าวว่า "ผมคิดว่าการศึกษาไทยในปัจจุบันยังไม่มีการนำเรื่องการเรียนรู้เชิงประจักษ์มาใช้อย่างเต็มที่ ซึ่งการเรียนรู้ดังกล่าวฯ เป็นการเรียนรู้ที่จะต้องมีหลักฐานที่ชัดเจน มีการวิจัยว่ารูปแบบการศึกษาแบบไหนที่จะทำให้ได้ผล ซึ่งจะทำให้มั่นใจได้ว่าจะช่วยพัฒนาผู้เรียน เพิ่มสมรรถนะและประสิทธิผล เมื่อเรียนจบไปจะได้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ โดยวิธีดังกล่าวได้แก่ 1)การเรียนรู้แบบฝึกนึก คือไม่ใช่อ่านเนื้อหาที่เคยเรียนไปแล้วซ้ำ แต่ให้ฝึกนึกความรู้ที่เคยเรียนไปแล้วออกมา เพราะเป็นสิ่งที่ผู้เรียนต้องทำจริงในการแก้ปัญหา 2)การเรียนรู้แบบเว้นช่วง คือไม่ใช่การอัดเนื้อหามากๆ ในเวลาสั้นๆ แต่เป็นการศึกษาเรื่องเดิมซ้ำหลังจากเวลาผ่านไปแล้วระยะหนึ่ง ซึ่งได้รับการพิสูจน์แล้วว่าทำให้ผู้เรียนสามารถจดจำเนื้อหาได้มากและนานขึ้น 3)การเรียนรู้แบบสลับ คือการเรียนรู้เนื้อหาหรือโจทย์ปัญหาที่มีความเกี่ยวข้องกัน แต่ไม่เหมือนกัน ไปพร้อมๆ กัน เพราะสามารถฝึกผู้เรียนให้ระบุความเหมือนและความแตกต่างระหว่างเนื้อหาได้ ช่วยให้ผู้เรียนแยกแยะประเด็นและทำความเข้าใจได้มากขึ้น

ต้องยอมรับว่าเมื่อเป็นหน่วยงานทางราชการ การเคลื่อนที่จะไม่เร็วเท่ากับภาคเอกชน แต่ข้อดีคือเมื่อเป็นกฎเกณฑ์ขององค์กรแล้วก็ต้องมีการปฎิบัติอย่างถ้วนหน้า ในเรื่องการเรียนรู้เชิงประจักษ์ก็เช่นกัน เมื่อมีการทดสอบเปรียบเทียบในระดับนานาชาติ จะพบว่าในประเทศต่างๆ ที่ได้รับผลประเมินที่ดีนั้น ใช้วิธีเหล่านี้ในหลักสูตรการเรียน ดังนั้นหากเรามีนโยบายผลักดันเรื่องนี้อย่างจริงจัง ให้ผู้สอนได้รู้จักวิธีการเหล่านี้เพื่อนำไปใช้ ก็จะเป็นการพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนได้เป็นอย่างดี"

ด้าน ดร.รัตนา แซ่เล้า ผู้รับพระราชทานทุนอานันทมหิดล แผนกธรรมศาสตร์ ประจำปี 2549 กล่าวว่า "จากประสบการณ์ของตัวเอง ในสมัยเรียนหนังสือจะใช้ Flash cards สำหรับท่องศัพท์ต่างๆ โดยด้านหน้าจะเขียนคำศัพท์ ส่วนด้านหลังจะเขียนความหมายพร้อมประโยคที่ใช้ ซึ่งจะสามารถพกติดตัวไปได้ตลอดเวลา ทำให้เราสามารถสลับนึกคำศัพท์ เห็นคำไทยต้องนึกคำอังกฤษ เห็นคำอังกฤษต้องนึกคำไทย เป็นตัวอย่างของการฝึกนึก เกิดการเรียนรู้กับตัวเองเหมือนเล่นเกม มีความสนุกสนาน โดยอุปกรณ์ดังกล่าวทางผู้ปกครองสามารถตัดกระดาษ และเขียนคำศัพท์ขึ้นมาทำได้เองที่บ้าน ซึ่งเป็นเทคนิคง่ายๆ เป็นแนวทางว่าทำอย่างไรให้เด็กเก่ง สิ่งสำคัญก็คือการปรับประยุกต์เทคนิคให้เข้ากับบุคลิกของผู้เรียน เพราะผู้เรียนแต่ละคนมีวิธีการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน เช่น บางคนเรียนรู้จากสี, คำ หรือสูตรเลข จินตคณิต เป็นเทคนิคเรียนรู้ในสมองที่ไม่เหมือนกัน การเรียนรู้แบบไหนที่มีประสิทธิภาพ เป็นเรื่องที่ต้องนำมาประยุกต์ใช้เพื่อให้ได้ผู้เรียนที่เก่ง โดยมีวินัยในการฝึกฝนเป็นสิ่งสำคัญในการเรียนรู้"

สำหรับผู้ที่สนใจเรื่องการเรียนรู้เชิงประจักษ์เพิ่มเติม สามารถไปชมคลิปการสัมภาษณ์ได้จากรายการ 1 ในพระราชดำริ ตอนความฝันอันสูงสุด เรียนรู้สู่ความเป็นเลิศ ซึ่งทางสถานีโทรทัศน์ช่อง 9 Mcot HDและมูลนิธิอานันทมหิดล จัดทำขึ้นที่ https://www.youtube.com/watch?v=-XUfZYnQps8&t=738s ได้ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป

ที่มา: ไวสแบรนด์

นักวิชาการชี้ การเรียนรู้เชิงประจักษ์ ปรับเปลี่ยนวิธีการสอนอย่างเป็นระบบ ช่วยพัฒนาการศึกษาไทย

ข่าวประชาสัมพันธ์ล่าสุด

๒๐ ธ.ค. ASMT ผนึก TFT ร่วมลงนามด้านวิชาการด้านอุตสาหกรรมการบิน
๒๐ ธ.ค. กรมวิชาการเกษตร เดินหน้า ถ่ายทอดองค์ความรู้การผลิตอะโวคาโดคุณภาพ สร้างรายได้เพิ่มให้เกษตรกรกว่า 2 แสนบาท/ไร่
๒๐ ธ.ค. Dow มุ่งพัฒนาประสิทธิภาพผลิตภัณฑ์ Personal Care ควบคู่ความยั่งยืน ตอบโจทย์ผู้บริโภคตลาดเครื่องสำอางในภูมิภาคเอเชีย
๒๐ ธ.ค. โอซีซี มอบความรู้ พัฒนาอาชีพให้ผู้ต้องขังหญิง
๒๐ ธ.ค. ดร.นุชนารถ ชลคงคา นำทีมสถาบัน ESTC จัดอบรมให้ Karmakamet
๒๐ ธ.ค. กนภ. เห็นชอบร่าง พรบ. การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ กลไกสำคัญสู่เส้นทางเศรษกิจคาร์บอนต่ำ และมีภูมิคุ้มกันฯ
๒๐ ธ.ค. WePlay x คอลแลบตัวละครสุดปัง! พบกับมินิเกมใหม่ และการ์ตูนสุดน่ารักที่คุณจะต้องหลงรัก
๒๐ ธ.ค. เดลต้า ประเทศไทย และ WEnergy Global ร่วมลงนามบันทึกข้อตกลงเพื่อขับเคลื่อนอนาคตพลังงานสีเขียว
๒๐ ธ.ค. ความภาคภูมิใจของ ไลอ้อน กับ 3 รางวัลแห่งเกียรติยศ เผยผลงานโดดเด่นกับหลายรางวัลที่ได้รับในปี 2567
๒๐ ธ.ค. NOBLE คว้าเรทติ้งสูงสุด ระดับ AAA SET ESG Ratings ประจำปี 2567 ยกระดับองค์กรสู่ความยั่งยืนภายในแนวคิด Live Different ตามกรอบ