กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยกรมควบคุมมลพิษ เผยถึงวิธีป้องกันและลดขยะอาหาร ณ แหล่งกำเนิด ฉบับผู้จำหน่ายอาหารและผู้ประกอบอาหารไว้ในแผนปฏิบัติการจัดการขยะอาหาร ระยะที่ 1 (2566-2570) ที่มุ่งเน้นเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผู้จำหน่ายอาหารและผู้ประกอบอาหาร รวมถึงผู้บริโภคผ่านมาตรการด้านการป้องกันและลดการเกิดขยะอาหาร ซึ่งเป็นหนึ่งในมาตรการสำคัญของแผนปฏิบัติการฯ โดยผู้จำหน่ายอาหาร ได้แก่ ห้างสรรพสินค้า ซูเปอร์มาร์เก็ต ตลาด ร้านสะดวกซื้อ และร้านขายของชำ ส่วนผู้ประกอบอาหาร ได้แก่ โรงแรม ภัตตาคาร ร้านอาหาร ร้านอาหารสตรีทฟู้ด โรงพยาบาล อาคารสานักงาน/องค์กรและโรงอาหารภายในอาคาร ผู้ประกอบการรับจัดเลี้ยง/โต๊ะจีน ศูนย์อาหาร เรือนจำ การกีฬา และศาสนสถาน ซึ่งผู้จำหน่ายและผู้ประกอบอาหารทั้งหมดนี้ ถือเป็นแหล่งกำเนิดขยะอาหารต้นทางที่หากไม่มีการบริหารจัดการให้ถูกต้องและเหมาะสม อาจทำให้ขยะอาหารมีปริมาณเพิ่มมากขึ้นกว่าเดิมได้
ดังนั้นในแผนปฏิบัติการฯ จึงได้ตั้งเป้าดำเนินงานเพื่อป้องกันและลดขยะอาหารในกลุ่มผู้จำหน่ายอาหารและผู้ประกอบอาหารไว้ โดยเริ่มจาก จัดทำองค์ความรู้หรือแนวปฏิบัติและดำเนินงานในการจัดซื้อและขนส่งอาหาร การประกอบอาหาร การจำหน่ายอาหาร และเก็บรักษาอาหาร ซึ่งสามารถทำได้ทันที ไม่ว่าจะเป็น การจัดเมนูอาหารให้พอดีและเลือกวัตถุดิบตามฤดูกาล โดยวางแผนจัดซื้อแลเก็บข้อมูลปริมาณขยะอาหารสำหรับใช้ในการวางแผนจัดซื้อ การป้องกันอาหารและวัตถุดิบไม่ให้เน่าเสียหรือเสียหายระหว่างขนส่ง เช่น ปรับปรุงวิธีการขนส่งให้สอดคล้องกับประเภทอาหารหรือวัตถุดิบ ตัดแต่งวัตถุดิบเพื่อให้เกิดขยะอาหารน้อยที่สุด ดัดแปลงเมนูอาหารและเพิ่มมูลค่าอาหารส่วนเกิน ด้านการจำหน่ายอาหารและการเก็บรักษาอาหาร ก็สามารถบริหารจัดการป้องกันและลดขยะอาหารได้ โดยขายอาหารหลายขนาดและประกอบอาหารให้พอดีกับปริมาณลูกค้า เก็บรักษาอาหารแต่ละประเภทอย่างถูกต้องและเหมาะสม รวมถึงการถนอมอาหาร และการเลือกใช้บรรจุภัณฑ์ยืดอายุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
นอกจากนี้การป้องกันและลดขยะอาหารยังสามารถจัดโปรแกรมจำหน่ายอาหารหรือวัตถุดิบที่เน่าเสียง่าย ที่มีลักษณะไม่สวย หรือ ใกล้หมดอายุ เช่น ลดราคาผักและผลไม้ที่มีลักษณะไม่สวย สินค้าอาหารที่ใกล้หมดอายุ หรืออาหารพร้อมทานที่ผลิตวันต่อวันในช่วงเวลาใกล้ปิดทำการ ส่งเสริมการจัดการอาหารในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อลดการเกิดขยะอาหาร ทั้งดัดแปลงเมนูอาหารโดยใช้อาหารส่วนเกิน บริจาคอาหารส่วนเกินให้กับมูลนิธิต่าง ๆ ขายอาหารหลากหลายขนาด เช่น อาหารตามสั่งข้าวน้อย ข้าวมาก หรือ ข้าวปกติ เป็นต้น หรือจัดโปรโมชันเมนูอาหารขายดีและขายไม่ดีคู่กัน เพื่อลดขยะอาหารจากเมนูที่ขายไม่ดีและการจัดอาหารหรือจัดประชุมแบบบุฟเฟต์ ส่งเสริมธุรกิจบริการจัดส่งอาหาร (Food Delivery) โดยให้มีการวางแผนงานบริการตั้งแต่การตรวจสอบรายการสั่งซื้อและการขนส่งที่เหมาะสมกับประเภทอาหาร เพื่อไม่ให้ผู้ซื้อและผู้บริโภคปฏิเสธการรับอาหารที่อาจส่งผลต่อการเกิดขยะอาหารได้ จัดทำโครงการต้นแบบในการประชุมใช้แนวทางปฏิบัติป้องกันและลดการเกิดขยะอาหาร สำหรับธุรกิจจำหน่ายอาหารและประกอบอาหาร โดยคัดเลือกผู้จำหน่ายอาหารและผู้ประกอบอาหารนำร่องในการประยุกต์ใช้แนวปฏิบัติในการบริหารจัดการเพื่อป้องกันและลดการเกิดขยะอาหาร และเพื่อเป็นต้นแบบนำไปสู่การวางระบบของประเทศต่อไป รณรงค์ประชาสัมพันธ์เสริมสร้างความรู้ความเข้าใจ ปลูกจิตสำนึกและสร้างความร่วมมือ กับผู้จำหน่ายอาหารและผู้ประกอบอาหารในการปรับเปลี่ยนแนวปฏิบัติเพื่อป้องกันและลดการเกิดขยะอาหาร เช่น การให้ความรู้ความเข้าใจแก่ผู้จำหน่ายอาหารและผู้ประกอบการอาหารเกี่ยวกับประโยชน์ที่จะได้รับจากการปรับรูปแบบการบริหารจัดการเพื่อลดการเกิดขยะอาหารซึ่งจะช่วยลดต้นทุนและสร้างกำไรให้มากขึ้น รวมถึงโทษของขยะอาหารและการใช้ทรัพยากรต่าง ๆ เพื่อนำมาผลิตอาหาร ตลอดจนการสร้างเครือข่ายระหว่างภาครัฐ ผู้จำหน่ายอาหาร และผู้ประกอบอาหาร ในการดำเนินการป้องกันและลดการเกิดขยะอาหารและจัดการขยะอาหาร รวมถึงรายงานผล เช่น การทำ MOU หรือ ประกาศเจตนารมณ์ร่วมกัน เป็นต้น
ไม่ว่าขยะอาหารในมือเราจะมาจากมื้อไหน ก็จะค่อย ๆ ลดลงไปได้ หากผู้จำหน่ายอาหารและผู้ประกอบอาหารนำแนวทางเหล่านี้มาปรับประยุกต์ใช้ ซึ่งถือเป็นหนึ่งแรงขับเคลื่อนสำคัญในการป้องกันและลดการเกิดขยะอาหารได้เป็นอย่างดี เพราะนอกจากจะช่วยลดปริมาณการเกิดขยะอาหารจากแหล่งกำเนิดและช่วยลดโลกร้อนได้แล้ว ยังช่วยสนับสนุนให้แผนปฏิบัติการจัดการขยะอาหาร ระยะที่ 1 (2566-2570) ได้เดินหน้าไปสู่เป้าหมายที่ต้องการให้สัดส่วนขยะอาหารลดลงเหลือไม่เกิน ร้อยละ 28 ภายในปี 2570 ได้อีกด้วย
ที่มา: ซี.เอ.อินโฟมีเดีย