ต่อจิ๊กซอว์สุขภาพ สู่ภาพใหญ่ของชาติ: Wellness มีความสำคัญต่อภาคประชาชน ภาคธุรกิจ และภาครัฐอย่างไร?
ปัจจุบันประเทศไทยกำลังเผชิญกับความท้าทายด้านสุขภาพในหลากหลายมิติ ซึ่งล้วนส่งผลกระทบโดยตรงต่อคุณภาพชีวิตของประชาชน รวมถึงเสถียรภาพของระบบเศรษฐกิจและสังคมในระยะยาว ไม่ว่าจะเป็น วิกฤตโรคอ้วน และ โรคเบาหวาน ที่เพิ่มสูงขึ้นในกลุ่มประชากรวัยทำงาน ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง การก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ ภาวะ ความเครียดเรื้อรัง ตลอดจนการเพิ่มขึ้นของอัตราประชากรที่กำลังเผชิญหน้ากับโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ซึ่งกลายเป็นสาเหตุสำคัญของการเจ็บป่วยและเสียชีวิตในประเทศ
ประเด็นเหล่านี้สะท้อนให้เห็นว่า "สุขภาพ" ไม่ใช่เพียงเรื่องส่วนบุคคลอีกต่อไป แต่เป็น "ประเด็นเชิงโครงสร้าง" ที่จำเป็นต้องได้รับการบูรณาการอย่างเป็นระบบ โดยแนวคิด Wellness หรือการส่งเสริมสุขภาพเชิงป้องกันจึงมีบทบาทสำคัญในการเชื่อมโยงทุกภาคส่วนเข้าด้วยกัน ทั้งในระดับประชาชน ที่ต้องได้รับการส่งเสริมให้เข้าถึงองค์ความรู้และบริการสุขภาพที่เหมาะสมตั้งแต่ต้นทาง ภาคธุรกิจที่สามารถใช้โอกาสนี้ในการพัฒนาอุตสาหกรรมสินค้าและบริการด้านสุขภาพที่ตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ของผู้บริโภคยุคใหม่ และ ภาครัฐที่มีบทบาทสำคัญในการกำหนดนโยบายเชิงรุกเพื่อส่งเสริมสุขภาพ ลดภาระโรค และสร้างความมั่นคงให้กับระบบเศรษฐกิจและสาธารณสุขในระยะยาว
ไขรหัสศักยภาพ 'อีสาน' ดินแดนแห่งสมดุลระหว่างสุขภาพ ธรรมชาติ และภูมิปัญญาท้องถิ่น
เมื่อกล่าวถึงแนวโน้มการเติบโตของเศรษฐกิจสุขภาพ (Wellness Economy) ประเทศไทยถือเป็นหนึ่งในประเทศที่มีศักยภาพและความก้าวหน้าในระดับแนวหน้าของโลกอย่างต่อเนื่อง โดยข้อมูลจากรายงานของ Global Wellness Institute ในช่วงปี พ.ศ. 2565-2566 ระบุว่า ประเทศไทยมีอัตราการเติบโตของมูลค่าตลาดเศรษฐกิจเวลเนสสูงถึงร้อยละ 28.4 ซึ่งนับเป็นอัตราการเติบโตสูงที่สุดในโลก สะท้อนให้เห็นถึงความพร้อมของประเทศ ไม่ว่าจะด้านธรรมชาติและสถานที่ท่องเที่ยวอันงดงาม รสชาติอาหารไทยอันเป็นเอกลักษณ์ เสน่ห์ของการให้บริการแบบไทย ๆ การแพทย์แผนไทยและสมุนไพรไทย ตลอดจนบุคลากรและเทคโนโลยีทางการแพทย์ในประเทศไทยที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล ที่เป็นสิ่งสำคัญในการช่วยรองรับความต้องการของผู้บริโภคยุคใหม่ที่ให้ความสำคัญกับการมีสุขภาพดี
ในส่วนของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือ "ภาคอีสาน" พื้นที่แห่งนี้กำลังได้รับความสนใจเพิ่มมากขึ้นในฐานะภูมิภาคที่มี ศักยภาพสูงในการพัฒนาเศรษฐกิจสุขภาพ (Wellness Economy) ทั้งในมิติของภูมิศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติ และวัฒนธรรมท้องถิ่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านภูมิปัญญาพื้นถิ่นด้านสุขภาพ ที่สะท้อนผ่านวิถีชีวิต อาหาร และการใช้พืชสมุนไพรในการดูแลตนเองมาอย่างยาวนาน หนึ่งในจุดแข็งที่โดดเด่นของภูมิภาคอีสาน คืออาหารพื้นถิ่นที่มีคุณประโยชน์ทางโภชนาการ และสอดคล้องกับแนวคิดการบริโภคเพื่อสุขภาพในระดับสากล ไม่ว่าจะเป็น ข้าวฮาง ข้าวที่ผ่านกระบวนการถนอมอาหาร ทำให้มี GABA เพิ่มขึ้น โปรตีนทางเลือกจากแมลงพื้นถิ่น อาทิ แมลงดานาและแมลงกุดจี่ ตลอดจนปลาแม่น้ำท้องถิ่น ซึ่งเป็นแหล่งโปรตีนไขมันต่ำที่ดีต่อสุขภาพ นอกจากนี้ อีสานยังมีทรัพยากรที่จัดอยู่ในกลุ่มซูเปอร์ฟู้ดจากธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็น หมากเม่า ซึ่งเป็นผลไม้ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง และ ผำ (พืชน้ำจืดพื้นถิ่น) ที่อุดมไปด้วยโปรตีน แร่ธาตุ และวิตามินจากธรรมชาติ รวมถึง สมุนไพรหลากชนิด ซึ่งมีศักยภาพในการต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพทั้งในระดับครัวเรือนและเชิงอุตสาหกรรม
นายแพทย์ตนุพล วิรุฬหการุญ ประธานคณะผู้บริหาร บีดีเอ็มเอส เวลเนส คลินิก และบีดีเอ็มเอส เวลเนส รีสอร์ท บริษัท กรุงเทพดุสิตเวชการ จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า "องค์ประกอบทั้งหมดนี้นอกจากจะสะท้อนถึงความมั่งคั่งทางอาหารและสุขภาพในระดับชุมชน ยังชี้ให้เห็นโอกาสในการพัฒนาอาหารสุขภาพ (Functional Food) และผลิตภัณฑ์ Wellness ที่สามารถยกระดับมาตรฐานและเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจให้แก่ภูมิภาคอีสานในระยะยาว โดยนอกจากนี้ จากข้อมูลวิจัยล่าสุดยังพบว่า ประชาชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเกือบ 70% มีกิจกรรมทางกายในระดับที่เพียงพอตามเกณฑ์ขององค์การอนามัยโลก (WHO) ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตที่ยังคงเคลื่อนไหวอย่างสม่ำเสมอ ทั้งในชีวิตประจำวันและในรูปแบบกิจกรรมการทำงาน ที่สอดคล้องกับแนวทางการมีสุขภาพดีแบบยั่งยืน อีกทั้งยังพบว่าภาคอีสานเป็นภูมิภาคที่มีสัดส่วนผู้สูงอายุที่มีน้ำหนักและเส้นรอบเอวเกินเกณฑ์น้อยที่สุดในประเทศ ซึ่งถือเป็นหนึ่งในดัชนีชี้วัดด้านสุขภาพที่โดดเด่นเมื่อเทียบกับภูมิภาคอื่น ๆ"
นอกจากสุขภาพกายที่แข็งแรงแล้ว ชาวอีสานยังมีสุขภาวะทางจิตที่ดี จากวัฒนธรรมพื้นถิ่นที่เอื้อต่อความผ่อนคลายและสมดุลทางอารมณ์ โดยเฉพาะ ดนตรีหมอลำ ซึ่งถือเป็นภาษาหัวใจของชุมชน มีบทบาททั้งด้านบันเทิงและการคลายความเครียดในชีวิตประจำวัน ในขณะเดียวกัน ภูมิภาคนี้ยังเป็นที่ตั้งของสถานปฏิบัติธรรมและวัดป่าที่สำคัญของประเทศ ซึ่งช่วยส่งเสริม สุขภาวะทางจิตวิญญาณ และสนับสนุนแนวทางการมีชีวิตอย่างสมดุล ตามหลักของ Wellness อย่างแท้จริง
"ปัจจัยเหล่านี้ ไม่เพียงตอกย้ำถึงศักยภาพพื้นฐานด้านสุขภาพของประชากรในพื้นที่ แต่ยังส่งสัญญาณเชิงบวกต่อการลงทุนและพัฒนาโมเดลเศรษฐกิจเวลเนสอย่างยั่งยืน โดยอาศัยแนวทางที่ยึดโยงกับวิถีชีวิต วัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่น ควบคู่ไปกับการสนับสนุนทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และการแพทย์สมัยใหม่ เพื่อนำพาภาคอีสานสู่จุดหมายปลายทางด้านสุขภาพระดับโลกได้อย่างสมบูรณ์" นายแพทย์ตนุพล กล่าวเพิ่มเติม
ผนึกพลังภาครัฐ-เอกชน-ประชาชน: #TeamThailand วิสัยทัศน์ BDMS Wellness Clinic กับอนาคตของ Wellness ประเทศไทย
ด้วยความมุ่งมั่นของ BDMS Wellness Clinic ภายใต้การบริหารงานของ นายแพทย์ตนุพล วิรุฬหการุญ ยังคงมุ่งมั่นเดินหน้าผลักดันการดูแลสุขภาพเชิงป้องกัน และเป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญในการผลักดันความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ผ่านการสร้าง #TeamThailand เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจสุขภาพไทย โดยเฉพาะการต่อยอดศักยภาพของภาคอีสานให้กลายเป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์ด้าน Wellness ซึ่งจะมีบทบาทสำคัญในการยกระดับประเทศไทยสู่การเป็นผู้นำด้าน Wellness Tourism และ Wellness Economy ในระดับโลก ควบคู่ไปกับการสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจ เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน และยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในทประเทศไทยในระยะยาว
"ประเทศไทยมีจุดแข็งมากมาย ทั้งในแง่ทรัพยากร บุคลากร และวัฒนธรรม ที่พร้อมต่อยอดสู่การเป็นผู้นำด้าน Wellness ระดับโลก หากทุกภาคส่วนร่วมมือกันอย่างจริงจัง เราจะสามารถสร้างระบบสุขภาพที่ไม่เพียงดูแลผู้ป่วย แต่ส่งเสริมให้คนไทยมีสุขภาพดีตั้งแต่ต้นทาง และในขณะเดียวกัน ยังสามารถสร้างเศรษฐกิจใหม่ที่เติบโตไปพร้อมกับคุณภาพชีวิตของประชาชนได้อย่างยั่งยืน" นายแพทย์ตนุพล กล่าวปิดท้าย